Charolais koeien, foto: Shutterstock
De ruimte om de productie van gewassen te verhogen, de yield gap, is het verschil tussen de actuele en de theoretisch haalbare productie, als alle productieomstandigheden – denk aan voldoende meststoffen en afwezigheid van onkruid, ziekten en plagen – optimaal zijn. Sinds de ontwikkeling van eerste gewasgroeimodellen in de jaren zestig hebben Wageningse onderzoekers vaak yield gaps van gewassen geanalyseerd, maar nog nooit van een veehouderijsysteem.
Methode
Van der Linden, die onlangs promoveerde bij de Wageningse hoogleraren Imke de Boer en Martin van Ittersum, ontwikkelde als eerste een algemene methode om de productieruimte in de veehouderij te analyseren. Daarna koppelde hij de yield gap van Charolais koeien aan de analyse van de voedergewassen voor deze vleeskoeien. Zo ontstond een yield gap van de vleesproductie per hectare.
Deze yield gap is opvallend groot. Dit komt omdat er zowel beperkende factoren zijn bij de teelt van veevoer als bij de productie van rundvlees. De Franse Charolais-boeren produceren het veevoer grotendeels op het eigen bedrijf. De gemiddelde veehouder produceert 53 procent van de productie die theoretisch mogelijk is met het huidige voer en de huidige hoeveelheid regenwater voor gewassen. De yield gap bedraagt dus 47 procent.
Meer koeien
De Franse veehouders kunnen de yield gap verkleinen met gerichte maatregelen. Als ze de dieren bijvoorbeeld later slachten, bij een hoger gewicht, stijgt de vleesproductie per hectare en vermindert de yield gap. Maar die maatregel is in praktijk lastig uit te voeren, zegt Van der Linden, omdat de verwerkende industrie daar niet op ingesteld is. Ook kunnen de veehouders meer koeien per hectare grasland houden, zodat de vleesproductie per hectare toeneemt. Tot 2015 loonde deze maatregel niet, omdat de Franse boeren subsidie voor extensieve landbouw kregen, maar die subsidie is weg.
Duurzaamheid
De analyse van yield gaps dient uiteindelijk om de meest haalbare opties voor de verbetering van de productie aan te wijzen, en niet om de maximale productie te behalen, benadrukt Van der Linden. ‘Daarom kijken we ook naar duurzaamheidsindicatoren. Respect voor mens, dier en milieu moeten gewaarborgd worden bij het verkleinen van yield gaps.’
Van der Linden heeft inmiddels een baan als postdoc bij de universiteit. In opdracht van de FAO en de Wereldbank analyseert hij nu yield gaps voor vleeskoeien in Uruguay en melkkoeien in Ethiopië en Bangladesh. Deze analyses moeten tot adviezen leiden hoe de productie van vlees of melk op duurzame wijze omhoog kan.