© Shutterstock
In de wet staat over dierenwelzijn dat het stalklimaat niet schadelijk mag zijn voor de dieren. Deze abstracte ‘open norm’ creëert onduidelijkheid, vertelt Herman Vermeer, onderzoeker Dierenwelzijn bij Wageningen Livestock Research. ‘Varkenshouders mogen zelf bepalen hoe zij deze norm bereiken, maar weten niet precies waar ze aan moeten voldoen. Bovendien weten toezichthouders ook niet waar ze op moeten controleren.’
Vermeer en zijn collega’s hebben vijf kenmerken op een rij gezet die helpen bepalen of het stalklimaat schadelijk is voor de dieren. Zo worden de concentraties van koolstofdioxide en ammoniak in de lucht gemeten. Dat kan namelijk leiden tot longproblemen. Verder wordt gekeken hoe rood de ogen van de dieren zijn en hoe vaak ze elkaars oren en staart bijten. Als laatste wordt ook de bevuiling van de dieren en hun hok beoordeeld tijdens een controlebezoek. ‘Als de varkens het te warm hebben, zoeken ze verkoeling. Als er geen modder is, gaan ze in hun mest en urine te liggen.’
Deze kenmerken zijn slechts een selectie uit een langere reeks van indicatoren voor dierwelzijn. Vermeer: ‘Hiermee bieden we de NVWA handvatten om probleembedrijven te signaleren. Nader onderzoek moet dan uitwijzen in hoeverre er ook sprake is van een overtreding van de wettelijke norm. Want deze blijft onveranderd.’ Vermeer denkt dat ook veehouders er hun voordeel mee kunnen doen. ‘Soms is een varkenshouder zich er niet van bewust dat het klimaat in de stal niet goed is. Deze kenmerken kun je goed meten en vervolgens vergelijken met de gegevens van andere bedrijven. Zo wordt een varkenshouder ook gemotiveerd zaken aan te passen.’ Bovendien is een goed stalklimaat niet alleen belangrijk voor het welzijn en gezondheid van de dieren, maar ook voor de gezondheid van iedereen die in de stallen werkt.
Een beperking van het onderzoek is, volgens Vermeer, dat de bedrijfsinspecties voor de studie met name bij lagere temperaturen plaats hebben gevonden. ‘Op koudere dagen wordt minder geventileerd, waardoor de luchtkwaliteit in de stal in de winter gemiddeld slechter is. In de zomer spelen andere problemen zoals hittestress een sterkere rol. Het zou goed zijn om te checken of de gevonden indicatoren ook seizoensonafhankelijk zijn.’
De NVWA is deze maand gestart om bedrijven te controleren op deze punten. ‘Ik ben benieuwd hoe het uitpakt. Het is voor de inspecteurs ook nieuw. Over een tijdje kunnen ze pas zien of het werkt. Wellicht is het mogelijk om soortgelijke kenmerken op te stellen voor andere diersoorten, waarvoor nog steeds een open norm geldt.’
Lees ook eens:
Sterksel opent welzijnsvriendelijk staltype
‘Beeldopnamen van slacht helpen zeker’
Varkens bijten elkaar door eiwittekort