<foto: Wagenings proefveld met sainfoin, van Wilbert Pellikaan>
Sainfoin is een oud gewas dat medio twintigste eeuw in de vergetelheid raakte, zegt veevoedingsdeskundige Wilbert Pellikaan. De heilzame werking van de vlinderbloemige als veevoer was echter al bekend. Sainfoin betekent ‘gezond hooi’ in het Frans. Koeien vinden het een smakelijk voedergewas. Bovendien bevat het tannines. Dat zijn bioactieve stoffen die ervoor zorgen dat de eiwitvertering van het gras in de pens van de koe efficiënter verloopt. Daardoor verbetert de eiwitvoorziening van het vee. Bovendien werken de tannines preventief tegen trommelzucht (gasophoping in de pens) en wormbesmettingen, en verminderen ze demethaanuitstoot.
Vanuit de leerstoelgroep Diervoeding doet Pellikaan al tien jaar onderzoek aan het onbekende gewas in twee Europese onderzoeksprojecten, genaamd HealthyHay en LegumePlus. In dat kader deed de Vietnamese promovendus Nguyen Thi Huyen de afgelopen jaren voederproeven met sainfoin. In een beperkte proefopzet met zes koeien, waarbij de koeien een voerrantsoen met 30 procent sainfoin kregen, constateerde Huyen dat de koeien met ‘gezond hooi’ bijna tien procent meer melk produceerden en tien procent minder methaan.
‘Maar het meest interessante is dat de energiehuishouding van de koeien zich aanpaste’, zegtPellikaan. ‘De tannines in het gewas zorgen ervoor dat de koe meer energie vastlegt in de vorm van lichaamseiwit en minder in vet. Dit zou positief kunnen werken voor de conditie van koeien in late lactatie, als de melkproductie afneemt’ Pellikaan wil graag vervolgonderzoek doen met meer koeien, waarbij hij ook specifieker wil nagaan welke tannines een microbiële werking hebben. ‘Er zijn namelijk verschillende soorten tannines. Binnen de gecondenseerde tannines lijken bepaalde typen een effectieve werking te hebben.’
Bovendien kan de veredeling van het gewas nog verbeteren. Het groeit vooral goed op kalkrijke gronden, maar geeft op zure gronden een lagere opbrengst, aldus Pellikaan. Een veldproef van hem met sainfoin op rivierklei leverde prima resultaten op, een andere proef opzandgrond niet. Deelnemers aan de EU-projecten werken aan de ontwikkeling van gewassen met optimale eigenschappen voor verschillende klimaatcondities. Sainfoin lijkt vooral interessant als alternatief voor de voedergewassen luzerne en klaver op melkveebedrijven op armere grond. Voordeel daarbij is dat sainfoin een vlinderbloemige is die stikstof uit de lucht opneemt, zodat de plant ook goed presteert op weinig bemeste grond.
Samen met Roselinde Goselink doet Pellikaan momenteel vervolgonderzoek met sainfoin op de Dairy Campus in Leeuwarden. Hij wil weten of de melkkoeien inderdaad de voorkeur geven aan voer met sainfoin of aan ruwvoer zonder het nog onbekende voedergewas.