Je studententijd is de beste tijd van je leven, gaat het Nederlandse cliché. Het is de periode om te genieten, jezelf te ontplooien en te ontdekken wie je bent – en dat alles zonder al te veel verantwoordelijkheden. De meeste Nederlandse studenten verruilen hun ouderlijk huis voor een kamer, sluiten zich aan bij een vereniging en gaan regelmatig naar de kroeg. En dat mag wat kosten: ze kennen weinig leenangst en doen langer dan vijf jaar over hun studie. Buitenlandse studenten die neerstrijken in Wageningen hebben doorgaans andere verwachtingen. Velen hebben al werkervaring, sommigen een gezin. In elk geval zijn ze hier korter – ze volgen alleen een (tweejarige) master. Uit een enquête in 2012 bleek dat buitenlandse studenten veel vaker dan Nederlanders in de boeken zitten. Ze gaan net zo vaak uit als Nederlanders, maar wel op een andere manier. De meeste internationale studenten hebben er al een studie in hun thuisland op zitten. Hoe zag dat leven eruit? Waarin verschilt dat met het archetypische leven van een Nederlandse student? Hoe ziet de ideale uitgaansavond eruit? We vroegen het aan twintig studenten uit zes landen: de vijf meest voorkomende nationaliteiten en Mexico, het land met de meeste Wageningse studenten uit Latijns-Amerika. Het leverde een (uiterst grove) zedenschets op. Over streetfood, gescheiden slaapzalen en extreemrechtse disputen.
Chinezen – een nieuwe hobby
‘Als je naar Nederland gaat, kun je maar beter leren drinken,’ kreeg een van de Chinese studentes te horen van een Nederlandse kennis nadat ze hem had verteld over haar studieplannen. Ze moest rekening houden met wilde zuipfeesten. Heel anders dan wat Chinese studenten zoal doen tijdens hun weekenden: met vrienden karaoke zingen in een bar. Hier in Wageningen vieren ze hun feestjes meestal thuis. Op doordeweekse avonden spreken ze af op iemands kamer, eten samen en drinken wat. Bijvoorbeeld om de keel te smeren voor de karaoke. Soms is het ‘s avonds gewoon studeren. Want het is in Nederland namelijk flink aanpoten voor Chinese studenten. Engels lezen kost ze relatief veel moeite, de studiedruk is hoog. In China zelf delen studenten kamers vaak met drie tot zeven anderen. Voor feestjes nemen ze daarom meestal hun toevlucht tot bars. Ook eten ze bijna altijd buiten de deur, in tegenstelling tot Nederland is dat heel betaalbaar. Dit verklaart waarom vrijwel alle Chinese studentes in Wageningen een nieuwe hobby opdoen: koken.
Duitsers – geen cultuurshock
In Nederland wacht Duitse studenten nou niet bepaald een cultuurshock. Het studentenleven is goeddeels hetzelfde. De studenten merken wel dat ze na de taalcursus samen blijven klitten. In Duitsland zouden ze misschien hun eigen type mensen opzoeken, maar hier deel je de ervaring om samen in het buitenland te zitten. En met uitgaan beland je toch vaak in de International Club (een internationale vereniging die vrijdags en zaterdags themafeesten geeft in een boerderijtje aan de Marijkeweg). Ze zijn vaak ook een paar jaar ouder dan Nederlandse studenten. ‘Dat merk je heel goed,’ zegt de 23-jarige Johanne. ‘Als je 21 bent, ben je toch een stuk volwassener dan 17.’ Ze denkt dat Duitse studenten ook gedrevener zijn om een hoog gemiddelde te halen. Als ze thuis een baan willen krijgen weten ze dat het er toe doet. Bovendien hebben ze allemaal bewust gekozen naar het buitenland te gaan. Typisch aan het Nederlandse studentenleven vinden ze de vele verenigingen. ‘Bijna iedereen is wel ergens lid’, merkt Johanne op. En het is behoorlijk normaal om ‘een jaartje bestuur’ te doen. En niet alleen om het regeltje op de CV, maar uit plezier. Ook is het in Nederland veel normaler om bij een gezelligheidsvereniging als Ceres te gaan. Leden van Duitse disputen zijn omstreden. Dat zijn ‘weirdo’s’: mensen met extreemrechtse sympathieën die ‘in oude huizen bier zitten te drinken.’ Het leven in Wageningen vinden ze prettig: je voelt je er minder een nummer. Niet alleen is Wageningen zelf heel klein, de universiteit is persoonlijk en informeel. Je kunt zomaar een professor mailen en vaak kent hij zelfs je naam.
Grieken – Heimwee naar de avondzon
De Griekse studenten hebben hoge verwachtingen van hun studentenleven in Wageningen: studeren aan een beroemde universiteit met veel internationale studenten. Ook Grieken zien hun studententijd als de beste tijd van het leven: niet al te veel verantwoordelijkheden en regelmatig een feestje. In hun thuisland feesten ze meestal door de week – en de volgende dag gewoon om half negen naar college. In Wageningen stappen ze voornamelijk in de weekenden, naar feestjes georganiseerd door andere internationals of een café in het centrum. En het feest gaat na drie uur door – hoewel niemand het er echt leuk vindt – in de International Club. Bij gebrek aan beter. Het internationale karakter vinden ze een van de bijzondere aspecten van het Wageningse leven: het ontmoeten van een waaier aan mensen en het proeven van gerechten uit allerlei landen. Grootste struikelblok voor de Grieken is het niet bijster zonnige Nederlandse weer. Een beetje heimwee hebben ze wel wanneer het dagelijkse fietstochtje naar de universiteit weer eens gepaard gaat met windstoten en hoosbuien. Ze zou graag meer tijd doorbrengen in de buitenlucht. Met vrienden naar het strand en eten in de avondzon, in Griekenland is het de dagelijkse praktijk.
Indonesiërs – Samen eten
Het eerste studiejaar wonen Indonesische studenten bij sommige universiteiten op een campus met strenge regels. Mannen en vrouwen zijn strikt gescheiden. Je hebt geen elektronica behalve een telefoon en om negen uur ga je richting slaapzaal. De jaren daarna vliegen ze uit. Uitgaan is geen onderdeel van de Indonesische cultuur. Bij het woord ‘feest’ denken Indonesiërs al snel aan een huwelijk of een verjaardag. Liever komen ze bij elkaar om te eten en te praten. Dat is ook een manier om te studeren, namelijk praten over de studiestof, elkaar vragen stellen en discussiëren. In Wageningen koken ze graag samen, maar thuis is dat niet nodig. ‘Warm eten is altijd en overal te krijgen, zelfs ‘s nachts’, legt Titis uit. ‘En goedkoop. Als je vermoeid uit college komt, hoef je dus niet te koken.’ De Indonesische studentenvereniging PPI heeft een belangrijke rol in hun Wageningse leven. PPI zit in steden over de hele wereld, ze hebben zelfs een eigen radiozender op internet. Ook organiseren ze een congres voor alle Europese PPI’ers waar ze vertellen over hun onderzoek. Door ideeën uit te wisselen kunnen ze hun land beter vooruit helpen. Want dat verlangen is volgens hen de belangrijkste reden dat Indonesiërs zo hard studeren.
Ethiopiërs – Afstuderen is belangrijk
In Ethiopië speelt het studentenleven zich af op de campus, daar woont 95 procent van de studenten. Je slaapt er in zalen en eet in de kantine. De studenten vormen een eenheid, een kleine familie. Van een uitgaansleven met dansen en alcohol is geen sprake. Niet verwonderlijk, want het studentenleven in Ethiopië is serious business. Na hun bachelor gaan de meeste studenten aan het werk, want studeren is erg duur. Uitblinkers kunnen een beurs aanvragen. Anderen beginnen na een paar jaar sparen of met financiële ondersteuning van hun ouders aan een master. Afstuderen is belangrijk, en het verantwoordelijkheidsgevoel naar hun familie is groot. Wat ook invloed heeft op het studentenleven is de gewoonte om vroeg te trouwen, ergens begin twintig. Maar dat lijkt langzamerhand te veranderen, steeds meer Ethiopiërs kiezen tussen een vroeg huwelijk of een vervolgstudie. In Wageningen trekken ze graag met elkaar op in de weekenden. Dat betekent: een toeristisch uitstapje, samen rondlopen in de stad of naar het sportcentrum. Niet per se om zelf te sporten: voetbal kijken is ook leuk. Op doordeweekse avonden blijven ze vaak thuis. Het alleen zijn is wel even wennen, maar de een heeft er meer last van dan de ander. ‘Hier heb ik altijd internet voor mezelf, echt een luxe’, vertelt Hadush die op de Bornsesteeg woont. ‘Met de sociale media kan ik contacten onderhouden en blijf ik op de hoogte van het laatste nieuws.’ Wat eten betreft kunnen de studenten maar moeilijk wennen aan de Hollandse kost. De meesten eten tussen de middag Chinees en koken ‘s avonds voor zichzelf. Twee keer per dag warm eten is de standaard.
Mexicanen – Spijt op vrijdagochtend
‘Ik was een beetje bang voordat ik hier kwam’, vertelt de 28-jarige Elizabeth. ‘Ik dacht dat Nederland héél open was, en dat alle drugs toegestaan waren.’ In de praktijk bleek Wageningen heel klein, het kan zelfs lastig zijn om echt los te gaan wanneer je uitgaat omdat je steeds dezelfde mensen tegenkomt. Op college in de supermarkt en in de kroeg. In Mexico beginnen feestjes rond negenen, als het al donker is. Vaak ontstaan ze spontaan. Je zit met een groep vrienden en drank bij iemand thuis, of in een karaokebar. Daarna wordt er steevast gedanst. Rond twee uur eet je wat street food en is het tijd om te gaan slapen. Precies genoeg slaap om de volgende dag naar college te gaan. In Wageningen beginnen feestjes niet voor één uur ‘s nachts en de gekste feesten zijn altijd op donderdag. ‘Dat zorgt voor spijt wanneer je de volgende dag vroeg college hebt’, vindt masterstudent Jorge. In Mexico houden ze ervan om rond te hangen in een winkelcentrum, en gaan na college samen snoep of ijs halen. Het is ook geen uitzondering om wekelijks naar de bioscoop te gaan. Sportverenigingen kennen ze nauwelijks, hoewel de campus genoeg sportgelegenheden biedt. In Wageningen sporten de Mexicaanse studenten wel graag. Om te ontspannen en hun studie even te vergeten. Fietsen is wel weer een enorme uitdaging. ‘Het is ongelooflijk hoe goed Nederlanders kunnen fietsen, zelfs als ze dronken zijn en iemand achterop hebben.’
Guest-editor Lauro-Jo Russel, Great-Brittain
‘When I first started university – at 18 – I did go to nightclubs more. Now, when I’m at home I tend to go to dinner at people’s houses rather than partying. I think I’m looking for a slower pace of life! I think it is important for people to realise that not all young people spend their free time in the same way and some international students are uncomfortable with the Dutch style of partying. For some people it might be more enjoyable to share a meal together or to just hang out at someone’s house rather than to go out to a party at one of the student organisations.’