‘Niet klimaat, maar landbouwpolitiek oorzaak hoge voedselprijs’

‘Ja, de extreme klimaatomstandigheden zijn de directe oorzaak van de hoge voedselprijzen’, zegt landbouweconoom Niek Koning. ‘Maar ik ken geen studies die aantonen dat er meer misoogsten zijn door het extremere klimaat. Vroeger had je ook misoogsten, maar toen legden regeringen voedselbuffers aan, zoals de EU met zijn boterberg. Door de liberalisatie van het landbouwbeleid zijn die buffers afgeschaft en daardoor leiden misoogsten direct tot een hogere prijs.’ In de VS schijnt een derde deel van de maisoogst in de VS gebruikt te worden voor biobrandstoffen. ‘Klopt. De impact van de biofuels op de voedselprijzen staat nog volop ter discussie. Idealiter verwerk je mais tot ethanol als de maisprijzen laag zijn. Als de maisprijs hoog is, stop je daarmee, zodat de voedselprijzen niet te hoog worden. Maar de ethanolindustrie heeft geïnvesteerd in fabrieken en stopt de productie niet omdat de vaste kosten al gemaakt zijn.’ En speculatie? ‘Veel NGO’s wijzen op speculanten die de prijzen opdrijven. In mijn ogen maar gedeeltelijk terecht. Speculanten versterken de prijsschommelingen, maar zijn niet de oorzaak van de hoge prijzen.’ Toch zijn de prijzen hoog. ‘Gemiddeld liggen de voedselprijzen een stuk hoger dan tien jaar geleden. Eén oorzaak blijft daarbij onderbelicht: de beleidshervormingen en de lage prijzen tussen 1980 en 2007. Daardoor is er te weinig geïnvesteerd in de landbouw. Neem de EU: we gingen land uit productie nemen en prijsondersteuning vervangen door inkomenstoeslagen, zodat de steun minder effect had op productieverhoging. De productiegroei is daardoor sterk vertraagd. Dat betekent dat we nu blijvend tekort hebben. De hoge prijzen leiden nu al tot meer landbouwinvesteringen in Brazilië en Afrika. Ik denk daarom dat de voedselprijzen over vijf jaar weer dalen.’ AS