Wetenschap

‘Nederlandse melk is al aardig duurzaam’

Met een grootschalige belactie vandaag, wil Milieudefensie supermarkten bewegen om alleen nog duurzame melk te verkopen. Nederlandse melk is nu al aardig duurzaam, zegt Maarten Vrolijk onderzoeker bij Wageningen Livestock Research. ‘Het is goed om te pleiten voor duurzame productie, maar wel op basis van feiten.’
Tessa Louwerens

Illustratie campagne Milieudefensie

Maarten Vrolijk

Hoe duurzaam is de Nederlandse melk?

‘Dat is een goede vraag. Er is niet één definitie van duurzaam. We merken ook wel dat iedereen daar zijn eigen uitleg aan geeft. Voor mij is dit grofweg melkproductie waar het milieu niet onder lijdt en waar de melkveehouder ook nog een goed inkomen mee verdient. De duurzame zuivelketen monitort ieder jaar hoe het staat met de duurzaamheid van het hele productieproces. In onze projecten besteden we hier volop aandacht aan. Met de Kringloopwijzer berekent en verantwoordt de melkveehouder zich op het gebied van milieu. Deze is per 1 januari 2016 verplicht voor alle melkveehouders.’

En de soja in veevoer, wordt daar geen regenwoud voor gekapt?

‘Nee. Melkvee krijgt krachtvoer dat soms ook voor een deel uit soja bestaat. Dit is overigens maar een heel klein deel van het krachtvoer en een nog kleiner deel van het rantsoen. De soja die door Nederlandse melkveehouders wordt gebruikt, is 100 procent verantwoorde soja. Dit is in 2015 gerealiseerd in samenwerking met Solidaridad, Natuur&Milieu en het Wereld Natuur Fonds. Een deel daarvan is wel afkomstig uit Zuid-Amerika, maar wordt alleen geteeld in gebieden waar er geen regenwoud voor is gekapt. Er zijn ook steeds meer initiatieven om soja dichter bij huis te telen.’

Eén van de kritiekpunten van Milieudefensie is dat koeien steeds minder in de wei komen. Is dat zo?

‘Op dit moment komt 81,2 procent van de koeien buiten en er wordt een lichte stijging gezien: in 2016 paste 78,9 procent van de melkveebedrijven weidegang toe. Het is prima om te zeggen dat de overige 20 procent ook naar buiten moet. Dit wordt ook gestimuleerd doordat boeren vanuit de zuivelondernemingen een beloning krijgen als ze weidegang toepassen.

Hoeveel geld de veehouder voor de melk krijgt, heeft verder geen invloed op of koeien wel of niet naar buiten gaan. Op sommige bedrijven is het gewoon technisch niet mogelijk. Wel of geen weidegang is vaak onderdeel van de bedrijfsstrategie. Incidenteel zullen er best bedrijven zijn die de dieren dicht op elkaar in de stal hebben. Maar in het algemeen zal dit niet spelen. Want ruimte voor de koe betekent vaak ook dat het dier zich prettiger voelt, gezonder is en dus makkelijker produceert. Dat laatste willen veehouders ook graag. Ik denk dat het ook wel belangrijk is dat er meer verbinding wordt gezocht met de consument, bijvoorbeeld door excursies te organiseren. Melkveehouders zijn vaak trots op hun bedrijf en vertellen er graag over.’

Is er nog steeds sprake van een mestoverschot?

‘Door het stelsel van gebruiksnormen in Nederland, dus hoeveel mest er maximaal per hectare mag worden gebruikt, zal overbemesting op bedrijfsniveau niet meer voorkomen. Als een bedrijf meer mest produceert dan het kan plaatsen op, zal het mest afvoeren. Als Nederland meer mest produceert dan het op het land kwijt kan, dan wordt het geëxporteerd naar het buitenland en een deel wordt eerst verwerkt via mestverwerkingsinstallaties. Dus er is eigenlijk geen sprake van een mestoverschot.’

En de broeikasgassen dan?

‘De veestapel is inderdaad verantwoordelijk voor de uitstoot van broeikasgassen. Maar let wel dat dit per kilo melk een stuk minder is dan in Oost Europa, Azië en Afrika. Daarnaast is de Nederlandse melkveesector zich er van bewust dat dit thema speelt en er zijn diverse initiatieven en onderzoeken die aandacht besteden aan vermindering van de broeikasgasemissie.’

Alleen duurzame melk in de supermarkt, is dat haalbaar?

‘Het is denk ik te kort door de bocht om te zeggen dat de melk die nu in de supermarkten ligt niet duurzaam is. Stel we zouden nu met zijn allen afspreken: biologisch, dat vinden we duurzaam. Dan nog is het niet van de ene op de andere dag te regelen dat er alleen nog maar biologische melk in de schappen ligt. We werken continu aan het verder verduurzamen van het productieproces. In Nederland hebben we in de afgelopen tien jaar op dit gebied al grote sprongen gemaakt. Je merkt ook dat de groep consumenten die daarvoor kan en wil betalen groeit. Dus hopelijk kunnen we in de toekomst nog verder verduurzamen.’

Leave a Reply


Je moet inloggen om een comment te plaatsen.