‘Om zes uur ’s ochtends moesten we al het veld in. De zon was dan net op en scheen mooi door de blaadjes. We moesten zo vroeg op pad, omdat de boomtakken dan nog goed gehydrateerd zijn. Mijn thesis ging namelijk over droogteresistentie van woudreuzen – heel grote bomen – in het tropisch regenwoud.
Als het heel droog is, kunnen luchtbelletjes ontstaan in de watervaten van de boom. Daardoor wordt het watertransport doorbroken en gaat het water niet meer naar de blaadjes. Dan gaan de blaadjes dus hangen. Het ontstaan van die luchtbelletjes heet cavitatie.
Snoeischaar
’s Ochtends gingen Mariazinha, mijn veldassistent, en ik met een uitschuifbare snoeischaar het bos in. Daar verzamelden we takken. Zij sprak alleen geen Engels en ik heel weinig Portugees. De getallen kende ik op een gegeven moment wel, en ‘links’, ‘rechts’, ‘daar’ en ‘hier’. Tijdens het veldwerk kwam ik daar al een heel eind mee. Mariazinha hielp altijd studenten in het bos, ze kende heel veel soorten en beesten, wist de weg en was altijd heel vrolijk en blij.
De verzamelde takken onderzocht ik in het lab. De soorten op het droge plateau konden beter tegen droogte dan soorten in de vallei. Met klimaatverandering heb je langere periodes van droogte. Soorten die daar slecht tegen kunnen, zullen daar meer last van hebben. Hierdoor zou de soortensamenstelling kunnen veranderen en dat kan grote gevolgen hebben voor mensen die van de producten uit het woud leven. En niet alleen mensen leven van het woud, er zijn ook een heleboel dieren daar. Als we terugkwamen uit het bos, rond 10 uur ’s ochtends, lagen de hagedissen al lekker op te warmen in de zon. We zagen zelfs een koraalslangachtige die zo’n hagedis aan het opeten was, echt vet! Vlakbij het kamp was het nest van een harpij, een grote roofvogel. Een van de puberende jongen vloog af en toe wat baldadig door ons kamp.
Skypen
Wat ik ervan geleerd heb? Familie en vrienden zijn heel belangrijk. Het merendeel van de Brazilianen spreekt nauwelijks Engels. Dan mis je dat contact wel. Ik heb niet heel vaak met thuis gesproken: ik heb in drie maanden twee keer met mijn moeder geskypet. Vanwege het tijdsverschil en slechte internetverbindingen was het moeilijk. Toen ik terug was, klonk Nederlands wel opeens heel gek. Zelfs als je het zelf spreekt. Dan denk je: o ja, zo ging dat!’