Wetenschap
Nieuws
Onderzoek

Na heftige emoties komt reflectie in digitaal debat Oostvaardersplassen

Na een periode waarin emoties overheersten, is op sociale media nu een meer inhoudelijk debat over het beheer in de Oostvaardersplassen gestart. Dat blijkt uit een voorlopige analyse van WUR-onderzoekers.
Stijn van Gils

© Flickr / Bart Jekel

‘Het barstte los na een bericht in de Telegraaf van 23 februari’, vertelt Thomas Mattijssen, onderzoeker bij Wageningen Economic Research. Hij wijst op een grafiek waarop uitingen op sociale media over de Oostvaardersplassen te zien zijn. ‘De krant schrijft in dit artikel dat dierenliefhebbers vrezen dat dieren in het gebied een hongerdood gaan sterven.’

Het bericht wordt volop gedeeld. Er ontstaat een golf aan verontwaardigde berichten over de Oostvaardersplassen op Facebook, Twitter en Instagram. De uitingen over het gebied, waar kuddes grote grazers vrij leven en niet worden bijgevoerd, zijn op sociale media overwegend negatief. Uiteindelijk besluit de provincie om de dieren bij te voeren vanwege de bedreigingen aan boswachters: ‘het was niet meer te houden.’

Sentimententhermometer

Mattijssen analyseert samen met zijn collega’s Bas Breman (Wageningen Environmental Research) en Tim Stevens (Strategische Communicatie) de digitale sentimenten over het gebied. Ze doen dat als onderdeel van de Natuurverkenning, een vierjaarlijkse rapportage waarmee de discussie over de toekomst van natuur in Nederland wordt gevoed. ‘Uitingen op sociale media worden steeds invloedrijker. Ook over natuur’, vertelt Breman. ‘Maar we weten heel weinig over hoe deze discussies zich ontwikkelen.’

Het is bijvoorbeeld onbekend in hoeverre het sentiment op platformen als Twitter representatief is voor het sentiment in de samenleving. Evenmin is het duidelijk welke houding beleidsmakers het beste aan kunnen nemen. ‘Met dit onderzoek willen we meer inzicht krijgen in dit soort vragen. Uiteindelijk willen we een soort thermometer ontwikkelen waarmee we op wetenschappelijke wijze debatten over de natuur of andere maatschappelijke thema’s kunnen meten Op deze manier zie je in één oogopslag de belangrijkste thema’s en sentimenten in het natuurdebat.’

Berichten over de Oostvaardersplassen op sociale en gewone media. Rood is met negatief sentiment, groen met positief. De zwarte lijn is het verschil tussen die twee. (Bron: WUR, voorlopige analyse)

Emotionele pieken

Zover is het nog lang niet. Sterker, de analyse over de Oostvaardersplassen is nog niet definitief uitgevoerd. Toch ziet het team nu al verschillende patronen. De hele ontwikkeling van het debat bijvoorbeeld. ‘Dat leidde in eerste instantie een relatief sluimerend bestaan, maar barstte los na dat bericht in de Telegraaf. Vervolgens zie je continu een wisselwerking tussen normale media en sociale media die elkaar versterken’, vertelt Mattijssen.

Tot aan de tweede piek in het aantal berichten voerden emoties de boventoon. ‘De reactie van Staatsbosbeheer was echter vooral feitelijk. Zij vertelden vooral wat het beheer was en waarom bijvoeren vanuit dat standpunt niet zinvol was. Dat werkte bijna als olie op het vuur’, vertelt Mattijssen. Hoe je daar als beleidsmaker mee om moet gaan vindt het team een lastige. ‘Alleen maar feitelijk werkt niet, maar je kunt als organisatie ook niet meegaan in de emoties’, vertelt Stevens, die vergelijkbare analyses maakt over het sentiment in de landbouw. ‘Maar hier moeten we wel wat mee’, merkt Mattijssen op. ‘Het huidige natuurbeleid is erg gefocust op vermaatschappelijking. Als er zoiets als dit aan de hand is, kun je die betrokkenheid niet ineens wegwuiven.’

Reflectie

Na de emotionele piek is op sociale media vooral reflectie en bezinning te zien. ‘Mensen proberen de discussie te duiden, of vragen zich af of we niet te snel een beslissing hebben genomen.’ Hoe de discussie zich verder gaat ontwikkelen weten de onderzoekers niet. ‘Dat is niet te voorspellen’, zegt Stevens. ‘Maar ik denk wel dat de kans groot is dat de discussie volgend jaar weer heftiger wordt. Die Facebookgroepen bestaat immers nog en kunnen zo weer geactiveerd worden.’

Leave a Reply


Je moet inloggen om een comment te plaatsen.