‘Er is geen evenwicht op de Nederlandse mestmarkt. Er komen meer mineralen binnen in veevoer in de Rotterdamse haven dan we exporteren naar naburige landen in de vorm van mest en dierlijke producten. Dat is de kern van het probleem. Door dat overschot aan mineralen hebben de varkens- en melkveehouders een mestprobleem. Dat kost handenvol geld; een gemiddeld varkensbedrijf betaalt 40 tot 50 duizend euro per jaar om de mest af te zetten. Als we niets doen en de derogatie – de vrijstelling om extra mest te mogen gebruiken – kwijtraken, dan wordt de mestafzet op korte termijn nog duurder.’
Wat gebeurt er dan?
‘Dan krijg je nog meer concurrentie bij de afzet van varkens- en koeienmest. Als dat via de markt verloopt, dan gaat de afzetprijs omhoog. Dan kunnen de melkveehouders meer betalen dan de varkenshouders, omdat de mest een kleiner deel van hun kostenplaatje is. De varkenshouders zien de bui al hangen: “wij zijn straks de pineut”.’
Hoe los je dit op?
‘De commissie-Rosenthal heeft een plan opgesteld voor het mestoverschot. Veehouders moeten hun overschot aan mest verplicht afzetten bij zes grote mestcentrales, die de mest verwerken en afzetten. Als dat lukt, kunnen de afzetkosten dalen.’
Moeten er minder dieren komen?
‘Bij minder dieren krijg je minder toeleverende bedrijven, minder veevoer, minder slachters, minder verwerkende bedrijven en minder geld voor innovatie. Minderen leidt tot een achterstand in je concurrentiepositie. Dat hebben we heel goed kunnen zien in landen als Engeland en Zweden. Daarentegen heb je veel innovatie in een land als Nederland, waar de druk om milieu, welzijn en kostprijs te verbeteren heel hoog is.’
Wat is dan de oplossing?
‘We moeten snelle stappen gaan maken om de mestverwerking te vergroten. De overheid moet de bouw van mestverwerkingsinstallaties stimuleren door de trage vergunningverlening te versnellen, en financieringsproblemen helpen overwinnen. Ook moet ze onderzoek en innovatie stimuleren om waardevolle stoffen uit mest te winnen. In de toekomst moet het waarde-denken centraal staan.’