<foto: onderzoek in het CVI in Lelystad>
De Nederlandse overheid geeft steeds minder geld uit aan onderzoek en innovatie, constateerde het Rathenau-instituut deze week. En die daling gaat de komende jaren onverminderd door. Over vier jaar is nog eens 200 miljoen euro minder beschikbaar voor onderzoek en innovatie, stelt het instituut in haar jaarlijkse overzicht van de onderzoekuitgaven. De afname zit vooral bij het ministerie van Economische Zaken, dat een kwart van het onderzoeksbudget heeft geschrapt.
Tijs Breukink merkt die kortingen in de praktijk. EZ zette in 2015 ruim 30 miljoen euro minder aan onderzoekopdrachten uit bij DLO dan tien jaar geleden.
Zo kreeg DLO in 2010 nog ruim 30 miljoen euro voor basisonderzoek van het ministerie van EZ. Dit jaar nog maar ongeveer de helft. Dat heeft directe gevolgen voor de Wageningse onderzoekinstituten. Breukink: ‘Neem bijvoorbeeld de uitgaven van EZ voor natuuronderzoek. Het begrote bedrag voor kennisbasis-onderzoek van Alterra viel vorig jaar in de praktijk ruim een miljoen euro lager uit. Omdat dit geld vaak worden gebruikt als cofinanciering bij het binnenhalen van projecten van andere financiers, kan het mogelijke omzetverlies daardoor oplopen tot 3 miljoen euro.’
Daarbij heeft DLO steeds meer moeite om haar onderzoeksfaciliteiten te exploiteren, zegt Breukink. ‘Het lukt vaak nog wel om nieuwe onderzoeksfaciliteiten aan te schaffen. Dat gebeurt ook. Zo gaan we nu investeren in nieuwbouw voor het Centraal Veterinair Instituut.’ Het gaat dan om gebouwen met hoogwaardige technologische voorzieningen en laboratoria, maar ook om dure analyseapparatuur.
Het probleem ontstaat echter, aldus Breukink, als die voorzieningen in rekening moeten worden gebracht bij opdrachtgevers als NWO of de EU. Deze willen namelijk de integrale kosten niet betalen, zegt Breukink. Dat is voor alle technologische instituten in Nederland een probleem.
Bovendien heeft het praktijkonderzoek van DLO last van het wegvallen van de productschappen. Concreet gevolg: het Varkens Innovatie Centrum in Sterksel halveerde haar personeelsbestand en ook het tuinbouwonderzoek krimpt. ‘Om de innovatieve kracht van de Nederlandse economie te behouden, moet de overheid in toegepast onderzoek blijven investeren’, vindt Breukink. Samen met andere universiteiten en onderzoeksinstituten roept de raad van bestuur daarom het nieuwe kabinet op om een miljard euro extra aan onderzoek en innovatie te besteden.