Wetenschap - 23 april 2013

Mengteelt geeft hogere productie dan monocultuur

De opbrengst van gemengde teelten ligt 20 tot 40 procent hoger dan die van monoculturen. Bovendien kan een slimme combinatie van gewassen de behoefte aan kunstmest en bestrijdingsmiddelen verminderen. Dat stelde Niels Anten, hoogleraar Gewas- en onkruidecologie, in zijn inaugurele reden op 22 april.

01niels_anten.jpg
Door ecologische kennis uit de natuur te combineren met kennis over gewassen, komt een duurzame landbouw in beeld die meer produceert tegen lagere milieukosten, stelt Anten. 'We moeten veel meer onderzoek doen om de potentie te benutten die zit opgesloten in natuurlijke ecologische processen', stelt hij. Zo kan een mengteelt voordelig zijn als deze planten andere groeitijden benutten en andere voedingsstoffen uit de bodem halen. Bovendien kunnen ze elkaar faciliteren, door de bodemcondities te veranderen. Om die reden hebben gemengde teelten gemiddeld 40 procent minder last van ziekten dan monoculturen, aldus de hoogleraar.
'Het is daarom des te verrassender dat er nog weinig onderzoek naar is gedaan", vindt Anten. 'Onze kennis van plantenveredeling en gewasfysiologie heeft geleid tot gewassen die maximaal produceren in monoculturen. Maar soortgelijk onderzoek naar gemengde teelten ontbreekt vrijwel.'
Volgens de hoogleraar 'voelen' planten elkaars aanwezigheid. Het maakt uit of de buurplant een vriend of vijand is, een soortgenoot, familielid of genetisch identieke kloon. De plant kan de nabijheid en omvang van de buurplant inschatten aan de hand van diens filtering van het zonlicht. En mais naast tarwe produceert diepe wortels, die van de tarwe vermijdend, terwijl bij mais naast bonen de wortels juist naar de bonen toegroeien. Die kennis kan van pas komen bij een duurzame landbouw met hoge opbrengsten, aldus Anten.