Foto credit
Wilde bijensoorten die zich voeden van bloemen behandeld met het bestrijdingsmiddel imidacloprid gaan harder achteruit dan andere soorten. Dit blijkt uit een studie die gisteren in het tijdschrift NatureCommunications verscheen. Het is een nieuwe bladzijde in de discussie over neonicotinoïden, een omstreden categorie bestrijdingsmiddelen. De gevonden correlatie is volgens bijenexpert Tjeerd Blacquiere geen sluitend bewijs. Hij hoopt op meer experimenten met wilde bijen.
De discussies over risico’s van neonicotinoïden draaien vaak om honingbijen. Is de focus op wilde bijen nieuw?
‘Deze focus is niet nieuw maar de discussie is heel complex. Experimenten met wilde bijen staan in de kinderschoenen omdat ze ingewikkeld en duur zijn. En omdat we hier zo weinig van weten kijken we vaak, zoals ook hier, naar correlaties tussen bijen en dit of dat. Je moet dan eigenlijk aantonen dat er geen verband bestaat met allerlei andere dingen. Correlaties met één factor vind ik niet voldoende bewijs.’
Wat weten we al over de effecten van neonicotinoïden op wilde bijen?
‘Wilde bijen zijn vooral achteruit gegaan door de landbouw; herverkaveling vanaf de jaren vijftig en het veranderde milieu. De laatste twintig jaar – waarin juist de neonicotinoïden worden gebruikt – gaan de bijensoorten minder hard achteruit. Behalve misschien de zeldzame soorten, maar die leven juist weer niet in landbouwgebied. ‘Aan honingbijen is heel veel onderzoek gedaan, ook proeven van onszelf, dat laat zien dat er nog geen meetbare effecten van neonicotinoïden zijn aangetroffen. Als je bijenvolken langdurig blootstelt aan hoeveelheden boven het maximum in de natuur – een worst-case scenario – vind je geen effecten. Neonicotinoïden en sterfte van honingbijen hebben niets met elkaar te maken.’
Wilde bijen zijn vooral achteruit gegaan door de landbouw; herverkaveling vanaf de jaren vijftig en het veranderde milieu.
Tjeerd Blacquiere, bijenexpert
En de effecten op insecten die in het water leven?
‘In het oppervlaktewater heb je soms pieken. Dit komt door lozingen uit de glastuinbouw. Dat is zeker een probleem voor waterorganismen. De eendagsvlieglarve is bijvoorbeeld zo gevoelig dat ze massaal doodgaan. Dat is dus wel een probleem.’
Voor het publiek is deze discussie soms verwarrend omdat geruststellende en alarmerende berichten elkaar afwisselen. Zijn er echt zoveel contradicties?
‘Er waren drie, vier jaar geleden veel contradicties. Toen is ook veel gedaan om genuanceerde geluiden zwart te maken, iets waar ik ook last van heb gehad. Bij imkers speelt het nu veel minder, maar in de maatschappelijke discussie gaat het er heel anders aan toe. Supermarkten worden bijvoorbeeld in reclamespotjes neergezet als “bijenmoordenaars” omdat ze niet alleen aanvoerende boeren kiezen die geen neonicotinoïden gebruiken. Zo wordt de strijd nou eenmaal gevoerd.’
Bijeen om de bijen
Bijen pesten met pesticide
Voedseltekort nekt wilde bijen