Foto: Hoger Onderwijs Persbureau
Wetenschap is ‘ook maar een mening’? Tijd om daar tegen in opstand te komen, vonden wetenschappers en hun sympathisanten in een kleine vijfhonderd steden wereldwijd. Zo ook op het Amsterdamse Museumplein, waar zaterdagmiddag enkele honderden mensen op de been waren.
Trump
Klimaatverandering was het meest besproken thema tijdens de bijeenkomst. Veel aanwezigen zijn bang dat de regering Trump minutieus verzamelde wetenschappelijke data over het klimaat in één keer van tafel zal vegen. Het protestbord met het meeste bekijks had een duidelijke boodschap voor de Amerikaanse president: ‘you can’t grab science by the pussy’.
Sowieso moest Trump het flink ontgelden op het Museumplein. Een groep vrouwen uit het Amerikaanse Georgia, getooid met roze pussy hats, vindt dat wetenschap nooit politiek zou moeten zijn, maar voor Trump maken ze een uitzondering. ‘We moeten met dit soort marsen laten zien dat de oppositie tegen hem groot is.’ Kun je als Trump-sympathisant ook meedoen aan zo’n mars? ‘Nee’, zeggen de vrouwen. ‘Je kunt wel Republikein zijn, maar Trump én de wetenschap steunen is onmogelijk.’
Wageningen
De Wageningse docente Severine van Bommel was één van de organisatoren van de March in Nederland. Ze vond het een fantastische dag en was blij dat niet alleen wetenschappers van zich lieten horen: ‘Ik zag ook mensen bij de mars die zelf geen wetenschapper zijn. Dat is een belangrijke winst van deze dag: we spreken een breder publiek aan. Dat was ook de bedoeling vooraf, maar je weet nooit hoe het uitpakt. We moeten als wetenschappers de ivoren toren uit en in gesprek gaan met de samenleving.”
Tot grote tevredenheid van Van Bommel was ook onderwijsminister Bussemaker bij de March for Science, evenals tien rectoren. ‘Dat is belangrijk voor zo’n evenement’, vertelt Van Bommel, ‘want dat zijn toch de mensen die de wetenschappelijke agenda bepalen.’
Wetenschap
Op het hoofdpodium beandrukten prominente wetenschappers van verschillende disciplines de waarde van objectieve feiten, empirisch bewijs en herhaalbare experimenten.
Nationalistische tendensen, populisme en onderbuikgevoelens moesten het ontgelden in de speeches, maar onderzoekers als Appy Sluijs, Pearl Dykstra en Peter Hagoort benadrukten vooral het belang van eensgezindheid en investeringen in de wetenschap. ‘Geef wetenschap het vertrouwen, simply by boldly going where no one has ever gone before’, aldus laatstgenoemde.
Geen ‘linkse hobby’
Wie hoopte op wat meer activisme kwam aan zijn trekken bij de toespraak van Jarmo Berkhout. De voorzitter van de Landelijke Studentenvakbond hekelde de rechtse politiek, die de wetenschap zou misbruiken voor ‘perverse doeleinden’.
Hij had geen goed woord over voor het plan van de Tweede Kamer om onderzoek te doen naar de politieke kleur op universiteiten. ‘Waarom zou dat belangrijk zijn?’ Wetenschap is volgens hem geen "linkse hobby", maar de levensader van een gezonde samenleving. ‘De wetenschap moet niet in dienst staan van de politiek’, aldus Berkhout, die de March for Science prees als middel om een ‘vuist te maken tegen fascistoïde neigingen’.
Foto: Hoger Onderwijs Persbureau
Kraampjes
Gemoedelijker was de sfeer in de Exploration Tents, bedoeld om mensen de wondere wereld van de wetenschap te laten zien. Bij Mini Professors maakten kinderen kennis met scheikundige proefjes, terwijl even verderop een dwarsdoorsnede van een kat te zien was.
Tussen kraampjes over onderzoek naar anorexia en overgewicht bij kinderen, stond ook een ijskar. De Koninklijke Nederlandse Akademie van de Wetenschappen (KNAW) deelde gratis ijsjes uit in de tent, waar de temperatuur vanwege de vele bezoekers aardig was opgelopen. ‘Onze verleidingstechniek werkt goed, want om een ijsje te krijgen, moeten mensen eerst langs onze kraam’, lachte president José van Dijck.