De Global Yield Gap and Water Productivity Atlas meet het verschil tussen de potentiele en werkelijke landbouwopbrengsten in een land. Dit gat is de laatste jaren in Afrika niet veel kleiner geworden, constateert een groep internationale onderzoekers onder leiding van Martin van Ittersum, hoogleraar bij Plantaardige Productiesystemen. Tijdens een conferentie in Ethiopië presenteerde het onderzoeksteam nieuwe gegevens, die erop wijzen dat boeren in tien Afrikaanse landen slecht 20 tot 30 procent van de potentiele opbrengsten van hun land halen.
De onderzoekers beoordeelden de teelt van mais, sorghum, gierst, tarwe en rijst door boeren in Burkina Faso, Ethiopië, Ghana, Kenia, Mali, Niger, Nigeria, Tanzania, Oeganda en Zambia. In Bangladesh is de yield gap kleiner, maar ook daar kunnen de opbrengsten nog bijna met een factor 2 omhoog als de boeren betere zaden gebruiken, hun bodem goed verzorgen, efficiënt met water omgaan en ziekten en plagen beter beheersen, blijkt uit de cijfers. In landen als Marokko, Tunesië en Jordanië zit de feitelijke productie op 40 procent van de potentiele opbrengst. Binnenkort brengt het onderzoeksteam ook cijfers uit over India.
Het is belangrijk om de yield gap in deze landen vast te stellen, stelt het onderzoeksteam, omdat de bevolking in Afrika blijft stijgen en regeringen moeten nagaan hoe ze de landbouw kunnen verbeteren om die bevolking te blijven voeden.
‘In negen van de tien Afrikaanse landen is er nauwelijks vooruitgang om de landbouwproductiviteit te verbeteren’, zegt Van Ittersum, ‘alleen in Ethiopië is de yield gap de afgelopen 10 jaar afgenomen.’ Zo steeg de maisproductie in dit land van twee naar drie ton per hectare, bij een potentiele productie van 10 ton. ‘Er is nog steeds een groot gat, maar het gaat de goede kant op. Ethiopië is een stabiel land dat investeert in landbouw en onderzoek – dat helpt.’
Toch verbouwen de Afrikaanse landen te weinig voedsel om de groeiende bevolking te blijven voeden. Van Ittersum: ‘Dit probleem is nog veel groter dan ik me had voorgesteld. De bevolking in sub-Sahara Afrika gaat met bijna een factor 3 omhoog tot 2050. Daar komt bij dat de bevolking meer vlees gaat eten, dus de landbouwproductie moet met een factor 3,5 toenemen. Om massale areaaluitbreiding te voorkomen, moeten we alle zeilen bijzetten om de opbrengsten op het huidige areaal flink te verhogen.’
De atlas en de onderzoeksgegevens zijn digitaal beschikbaar op http://www.yieldgap.org.