Wetenschap - 1 januari 1970

Laat duizend bloemen bloeien

Twaalf promovendi van divers pluimage hebben in het onderzoeksprogramma Response onderzocht welk beleid de armoede in arme, achtergestelde gebieden kan tegengaan. Het devies: laat duizend bloemen bloeien. Dé oplossing bestaat niet: de omstandigheden verschillen zozeer, dat elk huishouden een eigen strategie moet kiezen. Dat moet het beleid dan wel mogelijk maken.

In het Engels worden ze less favoured areas genoemd. Het zijn gebieden in Afrika, Azië of Latijns-Amerika met een slechte bodem en vaak te weinig regen en een bevolkingsdruk die dikwijls te hoog is. De lokale markten functioneren onvoldoende, want er zijn geen goede wegen, of de boeren hebben geen informatie over de prijzen die ze voor hun producten kunnen krijgen. In het onderzoeksprogramma Response (Regional Food Security Policies for Natural Resource Management and Sustainable Economies) hebben twaalf promovendi de samenhang onderzocht tussen een duurzamer beheer van natuurlijke hulpbronnen, imperfecties van de markt, eigendomsrechten en de strategieën van huishoudens om in hun bestaan te voorzien. Dat leverde bijvoorbeeld nieuwe simulatiemodellen op waarin al deze aspecten een plaats hebben, in plaats van dat ze afzonderlijk gemodelleerd worden.
Het programma loopt dit jaar ten einde. Een algemene beleidsmatige oplossing voor de arme gebieden is daarmee niet gevonden, vertelt programmaleider dr Ruerd Ruben van de leerstoelgroep Ontwikkelingseconomie. Sterker nog: de belangrijkste conclusie is dat die niet bestaat. De omstandigheden verschillen zozeer, dat elk huishouden een eigen strategie moet kiezen. Afhankelijk van bodem, klimaat, markt en hulpbronnen zullen sommigen moeten kiezen voor intensivering van het huidige landbouwsysteem, anderen voor andere gewassen met meer waarde, en weer anderen zullen hun heil buiten de landbouw moeten zoeken en zelfs moeten migreren naar vruchtbaarder streken. Beleidsmakers zouden meer rekening moeten houden met deze diversiteit, concludeert Ruben, en niet met een ‘one-size-fits-all-aanpak moeten komen. Dat kan, als ontwikkeling van de gemeenschap van onderop meer ruimte krijgt. Gemengde landbouwsystemen, gecombineerd met arbeid buiten de landbouw, hebben daarin perspectief.
Response werd gefinancierd door het Wageningse fonds INREF en is een samenwerking tussen Wageningen Universiteit en het International Food Policy Institute (IFPRI) in Washington. / JT