© Shutterstock
Dat blijkt uit de conclusie van de Commissie Wetenschappelijke Integriteit (CWI) van Wageningen University & Research, die de kwestie het afgelopen halve jaar in onderzoek had. Het College van Bestuur neemt de conclusie over dat ‘de onderzoeker laakbaar heeft gehandeld en in de afgelopen periode onvoldoende besef van de ernst van de situatie heeft betoond’.
Manipulatie
Door anoniem als reviewer eigen publicaties als referentie te suggereren kunnen wetenschappers een hogere citatiescore krijgen en journals een hogere impact. De Wageningse bodemkundige zou deel hebben uitgemaakt van een internationaal kartel van bodemkundigen dat zich hieraan schuldig maakte. Spil in het web zou de Spaanse hoogleraar Artemia Cerda zijn.
Volgens de CWI is die beschuldiging niet hard te maken. De Wageningse onderzoeker is volgens de commissie niet betrokken bij ‘georganiseerde citation pushing’. Desondanks heeft de onderzoeker zich naar oordeel van het CWI in één geval wel schuldig gemaakt aan het pushen van een eigen publicatie, hoewel daar inhoudelijk geen aanleiding voor was. Dat er formeel toch geen sprake is van schending van de wetenschappelijke integriteit, komt omdat de gedragscode voor wetenschappers geen regels kent voor review en redactiewerk. Het gedrag en de houding van de bodemkundige zijn desondanks volgens de commissie laakbaar.
Slachtoffer
Door onderzoek van onder meer de uitgevers van de betrokken journals is van Cerda vast komen te staan dat hij citaties manipuleerde. De Wageningse bodemkundige, volgens diens leerstoelhouder protégé van Cerda, was editor bij enkele bladen waar de Spanjaard ook actief was. Zij trokken intensief met elkaar op en publiceerden veel samen. De CWI twijfelt of de Wageningse op de hoogte was van de onoirbare activiteiten van Cerda of daar slachtoffer van is. Volgens de commissie had de ‘hulp’ van Cerda de Wageningse in ieder geval op moeten vallen en gemeld moeten worden aan diens leidinggevende.
Wat de uitspraak voor gevolgen heeft voor de bodemkundige is niet duidelijk. ‘Formeel is dit oordeel niet een berisping’, licht bestuurswoordvoerder Simon Vink toe. ‘Dit wordt aan het personeelsdossier toegevoegd en dan is het verder aan de leidinggevenden, de betrokkenleerstoelhouder en de directeur van de eenheid, hoe ze daar mee omgaan.’ De raad van bestuur zal er bij de betrokken tijdschriften op aandringen om onterechte citaties weg te halen, zodat op citaties gebaseerde indexen weer kloppen.
Geschrokken
Volgens Vink is de raad van bestuur enorm geschrokken van het feit dat citatiefraude zo makkelijk kan gebeuren. ‘En als organisatie kun je er de vinger eigenlijk niet opleggen. We hebben geen zicht op dit soort reviewprocedures, omdat ze zich in de anonimiteit en onder auspicien van de uitgevers van de journals afspelen. De raad van bestuur gaat daarom een oproep doen aan de uitgevers van wetenschappelijke tijdschriften om hun reviewprocessen beter te borgen. Zij zijn de enigen die kunnen zien of er in dat proces dingen gebeuren die niet door de beugel kunnen.’
Op aandringen van de raad van bestuur gaat de VSNU na of in de wetenschappelijke gedragscode ook regels moeten worden opgenomen voor het gedrag als reviewer of editor.
‘Geen citatie-kartel in de bodemkunde’
Wetenschap – 3 maart 2017-Er is geen sprake van een ‘citatie-kartel’ onder Europese…
Spaanse prof spil in citatie-kartel
citatiekartel
Citatiescore van Wagenings bodemkundige onderzocht
Nieuws – 24 februari 2017-De Commissie Wetenschappelijke Integriteit (CWI) van WUR start een…