Wetenschap - 27 september 2007

LEI berekent winst boerenwandelpad

Een wandelpad aanleggen over boerenland kost geld, maar het levert ook geld op. Huizen worden meer waard, en gezonde wandelaars hebben minder medische hulp nodig. Het LEI ontwikkelde een methode om de maatschappelijke kosten en baten in beeld te brengen én beter te verdelen.

Een boer die een wandelpad aanlegt over zijn land maakt kosten voor aanleg en onderhoud, en mist inkomsten uit landbouwopbrengsten die hij anders op dat land zou hebben. De middenstand verdient aan wandelaars die na afloop een kop koffie drinken of in de streek overnachten, en huizenbezitters profiteren omdat huizen met een wandelpad in de buurt meer waard zijn. Winst zit er ook in minder reiskosten voor wandelaars, als ze dichter bij huis kunnen wandelen.
De grootste bijdrage aan de maatschappelijke baten van wandelpaden levert het gezondheidseffect: wandelen geeft minder kans op hart- en vaatziekten en minder kans op kanker, gaat stress en overgewicht tegen, en helpt bij een burn-out. Dit geeft minder uitgaven aan medische verzorging en uitkeringen bij arbeidsongeschiktheid. Op basis van buitenlands onderzoek schat het LEI de gezondheidswinst van wandelen op twee tot vier euro per wandeling.
Het LEI berekende voor twee gevallen de kosten en baten van wandelpaden over boerenland. In de Hoekse Waard kwamen de baten niet boven de kosten uit, in het Land van Wijken en Wouden, ook in Zuid Holland, zou de maatschappelijke balans van wandelpaden wel positief uitvallen.
Probleem is alleen dat de kosten niet gemaakt worden door degenen die de winst opstrijken. Boeren die wandelpaden aanleggen krijgen daarvoor vaak gemeentelijke subsidie. Terwijl eigenlijk huiseigenaren en middenstand voor de paden zouden moeten betalen, omdat zij er voordeel van hebben. Oplossing is, volgens LEI-onderzoeker drs. Ernst Bos, oprichting van een gebiedsfonds waar degenen die profijt hebben van de paden aan bijdragen, en waar aanleg en beheer van paden uit worden betaald. Ook zorgverzekeraars kunnen bijdragen aan de kosten van wandelpaden, zegt Bos, maar die mogelijkheid is in dit onderzoek nog niet meegenomen.