©Shutterstock
Dit blijkt uit een studie van het Duitse Helmholtz Diabetes Center in samenwerking met onder andere Wageningen University & Research. De onderzoekers ontdekten dat het mechanisme waarbij verschillende soorten vetcellen zorgen voor warmteregulatie, flexibeler is dan tot nu toe werd gedacht.
B
ruin en wit vetZoogdieren hebben twee soorten vetweefsel in hun lichaam: wit vet en bruin vet. Wit vet slaat met name calorieën op, bruine vetcellen zetten de calorieën in je lichaam om in warmte. Voor deze warmteproductie gebruiken de bruine vetcellen het eiwit UCP1. Bij langdurige kou kan het lichaam zich aanpassen door extra bruine vetcellen aan te maken in het witte vetweefsel. ‘Tot nu toe werd gedacht dat dit werd versterkt door het eiwit FGF21′, zegt Evert van Schothorst van de leerstoelgroep Fysiologie van Mens en Dier. ‘Wetenschappers zien dit eiwit dan ook als een mogelijke behandeling van overgewicht en daaraan gerelateerde diabetes, aangezien meer bruin vet ervoor zorgt dat het lichaam energie gaat verbruiken en dus niet opslaat als vet. Maar uit onze studie blijkt dat dit eiwit niet per se noodzakelijk is.’
Alternatief mechanisme
De onderzoekers keken in deze studie naar de warmteregulatie van muizen die langdurig werden blootgesteld aan kou. Ze gebruikten voor hun onderzoek speciale knock-out muizen, die door een aanpassing in hun genen één of beide eiwitten, UCP1 en FGF21, niet meer maken. Ze hielden de muizen drie weken bij lage temperaturen van 5 graden Celsius. Van Schothorst: ‘We hadden verwacht dat het helemaal fout zou gaan bij deze muizen. Maar het blijkt dat de muizen die één of zelfs beide eiwitten missen, een alternatief mechanisme hebben om zichzelf warm te houden en op gewicht te blijven.’
Het bleek dat het witte vetweefsel een andere manier heeft om warmte te produceren, zonder UCP1. Nog opvallender was dat er bruine vetcellen in het witte vetweefsel ontstonden, ook als het FGF21 miste.
Behandeling overgewicht en diabetes
Of hetzelfde ook voor mensen geldt, is volgens Van Schothorst niet met zekerheid te zeggen. ‘We hebben wel laten zien dat wit vetweefsel zich onder koude omstandigheden kan aanpassen als dat nodig is. In de toekomst willen we graag beter begrijpen welke processen hierbij een rol spelen’. Dit inzicht biedt ook nieuwe mogelijkheden voor de behandeling van mensen met overgewicht en daaraan gerelateerde diabetes.