Wetenschap

Kokkels sterven bij bosjes

In de Oosterschelde lijkt het mee te vallen, maar in de Waddenzee is voor het tweede jaar op rij sprake van massale kokkelsterfte: naar schatting is in sommige gebieden zo'n 80 procent gestorven. ‘De warme zomer heeft waarschijnlijk een rol gespeeld’, zegt Karin Troost, onderzoeker mariene ecologie bij Wageningen Marine Research (WMR).
Tessa Louwerens
Climate signsKlimaatverandering is niet iets van de toekomst, het is al in volle gang en de effecten zijn ook nu al zichtbaar. In de serie “Climate Signs” bekijkt Resource deze zomer hoe klimaatverandering het dagelijks leven op de wereld beïnvloedt en hoe WUR-onderzoekers betrokken zijn bij dit onderwerp.

Hoe ernstig is het?

‘Wij inventariseren met WMR ieder voorjaar het kokkelbestand en berekenen op basis daarvan hoeveel kokkels er in september ongeveer zullen zijn. Het ministerie van LNV baseert daarop het quotum voor de kokkelvisserij. Bij die berekening gaan we uit van bepaalde percentages sterfte en groei. Normaal gesproken gaat in de zomermaanden gemiddeld dertig procent van de kokkels dood. Het ene jaar ligt de sterfte wat hoger en het andere wat lager. Zolang het binnen bepaalde marges blijft, is nog niet zoveel aan de hand. In de Oosterschelde lijkt het nu mee te vallen, maar de Waddenzee kent dit jaar wel veel meer kokkelsterfte.’

In hoeverre hangt dit samen met klimaatverandering?

‘Tijdens de hittegolf van vorig jaar was sprake van extreme kokkelsterfte op de droogvallende platen, met name in de Oosterschelde. Ik heb de indruk dat het dit jaar minder ernstig is. De warme zomer heeft ook dit jaar waarschijnlijk een rol gespeeld, mogelijk in combinatie met andere factoren. Zo zagen we tijdens de inventarisatie in het voorjaar in de Waddenzee dat de kokkels heel erg dicht op elkaar lagen, met soms wel duizenden per vierkante meter. Door onderlinge competitie groeien ze elkaar letterlijk de bodem uit, en eenmaal aan het oppervlak verzwakken ze snel. Daarnaast concurreren ze om voedsel. Dat is een natuurlijk proces waarmee je wel rekening moet houden. As ze heel dicht op elkaar zitten, levert zelfs een normale sterfte van zo’n dertig procent grote aantallen dode kokkels op. Dat oogt dan vrij ernstig, maar het gaat om hoeveel levende nog in de bodem zitten.’’

Wat zijn de gevolgen?

‘Kokkelsterfte heeft gevolgen voor de visserij, maar ook voor de natuur. Kokkels zijn bijvoorbeeld een belangrijke voedselbron voor scholeksters. Vorig jaar heeft Provincie Fryslân naar aanleiding van de massale sterfte het quotum bijgesteld vanwege de vrees dat de scholeksters anders niet genoeg eten zouden hebben. Dit jaar startten we in het voorjaar al met een hoog kokkelbestand, dus de kans is groter dat er ondanks de hoge sterftepercentages toch genoeg kokkels over zijn. Daarnaast is dit jaar het mosselbestand groot, een soort die ook hoog op het menu van de scholekster staat. Voor de vissers was het erg schrikken omdat het vorig jaar ook misging. Voor een lonende visserij is het nu de vraag of er komend seizoen voldoende plekken over zijn met voldoende dichtheden en kokkels van een goede maat.’

Hoe kunnen we daar het best mee omgaan?

‘Omdat we door klimaatveranderingwel vaker van dit soort hittegolven krijgen, zijn we dit voorjaar gestart met een onderzoek om te bepalen of onze berekeningen voor het schatten van de bestanden nog accuraat zijn, of dat we die moeten aanpassen. Van het effect van deze hittegolf hebben we in ieder geval al metingen. Voordat we eventueel aanpassingen in de berekeningen kunnen doen, moeten we nog meerdere jaren gegevens verzamelen.’

Lees ook:

Leave a Reply


Je moet inloggen om een comment te plaatsen.