© Roelof Kleis
Must Leave, zoals het kunstwerk heet, is nu al een blikvanger. Maar behalve de blik wordt de straks de hele persoon van de passant gevangen, stelt bedenker Marten Scheffer zich voor. ‘In de omgeving van de kever ‘word je ondergedompeld in een klanklandschap waar je rustig van wordt, dat je betovert en dat altijd anders is’, voorspelt Scheffer.
Klankbeeld
De klanken worden aangestuurd door het weer en de drukte op de brug. Breekt er een zonnetje door, regent het, is het warm of vriest het juist; elke weersomstandigheid stuurt een eigen klankbeeld aan en roept daarmee een bijbehorende emotie op. Scheffer noemt het de ‘soundtrack van het weer’. Geluid, want het is geen muziek wat er klinkt; ritme en melodie ontbreken.
Scheffer heeft tien basiscomposities gemaakt van opgenomen klanken. Dat kan het geluid van spelende kinderen zijn, van vogels of klankstaven. Meestal zal dat liefelijk en rustgevend klinken. Maar het kan ook dreigend en onheilspellend worden, als de omstandigheden (storm bijvoorbeeld) er naar zijn. Verantwoordelijk voor de vertaling van weer naar klanken is het computerprogramma Simona.
Simona is een engel die je meevoert op haar klanken.
Marten Scheffer
Simona staat voor Sensitive Infinite Musical Offering Naturalisation Angel. Scheffer: ‘Sensitive omdat het klanklandschap via sensoren reageert op de omgeving en Infinite omdat de variatie oneindig is. Musical Offering verwijst naar het beroemde stuk van Bach, waarin hij varieert op een thema. Simona gebruikt de thema’s die je haar aanbiedt en varieert daarmee naar gelang de omstandigheden op een door mij aangegeven manier. De Angel is een grapje van Scheffer.
‘Eigenlijk had het Algorithm moeten zijn’, vervolgt hij, ‘maar dat klinkt zo klinisch. Simona is een engel die je mee voert op haar klanken.’ Het programma laat zich voeden door sensoren die zaken als temperatuur, lichtintensiteit, geluidsdruk en de windsnelheid meten. ‘Variabelen die iets zeggen over de wildheid van het weer en die het klanklandschap sturen’, licht Scheffer toe. ‘Elke compositie bestaat uit vele lagen, wat zorgt voor een breed palet aan mogelijke combinaties.’
Droombrug
Scheffer heeft zich daarbij laten inspireren door het ‘Çanto Ostinato’ van Simeon ten Holt, waar musici tijdens het spelen telkens besluiten welke elementen ze combineren. Maar eigenlijk moet je helemaal niet weten hoe het klanklandschap precies tot stand komt, vindt Scheffer. ‘Ik wil verwondering creëren. Betovering, zodat je er eigenlijk niet meer weg wilt. Het moet iets met je doen. Die brug moet een droombrug worden. Een plek waar je blij en rustig van wordt.’
En dat kan dus vanaf donderdag 21 juni om 12.07 uur exact. Op dat tijdstip vindt de zonnewende plaats, het moment dat de zon recht boven de Kreefstkeerkring staat en de dagen bij ons het langst zijn. Scheffer: ‘Een prachtig kantelmoment om de nieuwe dimensie van de droombrug in werking te zetten.’