De teelt van kweekvis in de wereld neemt snel toe. Inmiddels wordt meer vis in visvijvers op land en aan de kust gekweekt dan er wilde vis in zee wordt gevangen. Deze ‘blauwe revolutie’ gaat echter gepaard met watervervuiling, aantasting van ecosystemen en uitbuiting van personeel. Daarom hebben bedrijven en NGO’s samen duurzaamheidscriteria opgesteld in de Aquaculture Stewardship Council (ASC).
Dertien vissoorten, waaronder zalm, tilapia en pangasius, worden inmiddels met dit logo verkocht, maar die verkoop bedraagt slechts 4,6 procent van het totaal. Volgens Bush, die het artikel samen met Wageningse en internationale collega’s schreef, is de potentiele vraag naar duurzame kweekvis in Europa, Noord-Amerika en Australië zo’n 12,5 procent van de totale productie. De rest van de kweekvis wordt vooral verkocht in Aziatische landen waar de consument minder waarde hecht aan duurzaam geproduceerde producten.
En die extra marktwaarde voor duurzaamheid moet er wel zijn, betoogt Bush, omdat de producenten extra kosten moeten maken om aan het ASC-keurmerk te kunnen voldoen. De onderzoeker ziet nog meer grenzen aan de certificering. Veel viskwekers in ontwikkelingslanden zijn niet in staat om vis met een duurzaamheidslogo te leveren, omdat ze te klein zijn of geen internationaal handelsnetwerk hebben. Certificeren is complex en kostbaar en vergt management dat de meeste vistelers in het Zuiden ontberen, aldus de onderzoeker. Bovendien beperkt de westerse vraag deze marktgerichte aanpak voor meer duurzaamheid.
Bush denkt dat we meer duurzaam geproduceerde kweekvis kunnen krijgen door ons te richten op wetgeving en handhaving in ontwikkelingslanden. Met specifieke productie-eisen voor de verschillende soorten kweekvis kun je in potentie 40 procent van alle kweekvis bereiken, met meer algemene productie-eisen zelfs 70 procent. Hij vindt daarom dat internationale organisaties een bredere aanpak dan alleen keurmerken moeten kiezen om duurzaamheid te bevorderen.