© HAS, Karin Jonkers
We zitten in een overgang van een kostprijs-gedreven naar duurzame en circulaire voedselproductie, zegt Frederike Praasterink, lector Future Food Systems van HAS Den Bosch. Er zijn steeds meer crises in het oude landbouwsysteem en er zijn veel kleinschalige initiatieven van nieuwe voedselsystemen, vooral van jongeren. Die niches gaan mogelijk deel uitmaken van de toekomstige voedselvoorziening.
Praasterink sprak op de eerste editie van de Food Systems denktank van WUR op 9 oktober. De denktank is een nieuw platform van Wageningse onderzoekers die bezig zijn met voedselsystemen.
Herontwerp
Praasterink ziet drie transformatielijnen. Ten eerste zijn bedrijven en groeperingen bezig met een herontwerp van voedselsystemen zodat ze minder schadelijk of duurzamer zijn. Voorbeelden zijn agro-ecologische systemen die voedselproductie combineren met ontwikkeling van bos en landschappen, en gezonde voeding ten behoeve van de gezondheidszorg. Ten tweede zie je nieuwe verbindingen tussen producenten en consumenten, bijvoorbeeld via stadslandbouw. En ten derde zijn er initiatieven die voedsel herwaarderen in nieuwe businessmodellen, zoals de Verspillingsfabriek.
Op dit moment steken veel jonge mensen een deel van hun vrije tijd in nieuwe voedselsystemen
Frederike Praasterink
Veel van deze initiatieven hebben zich verenigd in de Voedsel Transitie Coalitie, die tot doel heeft de transitie naar duurzame voedselsystemen te versnellen. Praasterink maakt deel uit van deze coalitie met het doel er lering uit te trekken. ‘We zien kleinschalige initiatieven van korte voedselketens en true pricing, waarvan we nog niet weten of ze deel gaan uitmaken van het toekomstige voedsellandschap.’
Technologie
Via onderzoek wil Praasterink kunnen voorspellen welke nieuwe initiatieven kans van slagen hebben. In die nieuwe systemen kan ook technologie een belangrijke rol spelen. Je kunt heel schoon voedsel produceren met robots, zonder boeren, en er zijn al vertical farms ter grootte van een koelkast, waarbij je zelf tuinder bent.
Praasterink: ‘Op dit moment steken veel jonge mensen een deel van hun vrije tijd in nieuwe voedselsystemen. Er zijn heel veel verschillende perspectieven, van technologen, ecologen, kringloopadepten en transitiedenkers. Allemaal hebben ze hun eigen dogma’s. Ik denk dat partnerships van verschillende mensen de grootste kans maken. Want om succesvol te zijn, moet je aan meerdere knoppen draaien.’