tekst Kenneth van Zijl illustratie Geert-Jan Bruins
De raad van bestuur van WUR presenteerde in de lente van 2017 het plan om de Wageningse bacheloropleidingen in stappen Engelstalig te maken, te beginnen met vijf opleidingen in september 2018. Het voorstel stuitte aanvankelijk op weerstand van de medezeggenschap, die vreesde voor de onderwijskwaliteit en het effect op de toch al grote groei van de universiteit. Maar na toezeggingen van de raad van bestuur – er komt een evaluatie na drie jaar en andere bacheloropleidingen die binnen die termijn Engelstalig willen worden, kunnen dat alleen als de Student Staff Council daarmee instemt – kwam er toch groen licht. Komend studiejaar maken de bachelors Internationaal Land- en Waterbeheer, Milieuwetenschappen, Dierwetenschappen, Levensmiddelentechnologie en Bodem, Water, Atmosfeer de overstap. Diverse WUR-afdelingen zijn al maanden bezig zich hierop voor te bereiden.
Aanmeldingen
Elke maand publiceert de afdeling Education & Student Affairs op intranet een update van het aantal vooraanmeldingen voor alle WUR-opleidingen. Daarbij wordt onderscheid gemaakt tussen gewogen en ongewogen vooraanmeldingen. Een scholier die zich heeft aangemeld voor een Wageningse opleiding en nog drie andere opleidingen elders, telt in de ongewogen aanmeldingscijfers van WUR mee als 1 en in de gewogen cijfers als 0,25. In de cijfers wordt verder onderscheid gemaakt tussen vooraanmeldingen uit Nederland, uit de EER (alle EU-landen plus Liechtenstein, Noorwegen en IJsland) en uit landen buiten de EER. De cijfers (zie figuur) laten zien dat het aantal gewogen vooraanmeldingen door de invoering van het Engels in de bacheloropleidingen flink is gestegen. Voor alle opleidingen die Engelstalig worden, zijn in april 616 gewogen vooraanmeldingen geteld, tegen ruim 421 in april 2017. Dat is een toename van 46,2 procent. Dat er veel meer vooraanmeldingen zijn gekomen van buiten Nederland (175,4 nu tegen 13 vorig jaar) hoeft uiteraard niet te verbazen; in 2017 waren de opleidingen nog in het Nederlands. Maar ook het aantal vooraanmeldingen uit Nederland is gestegen: 440,6 nu tegen 408,3 in 2017 (een groei van 8 procent). Voorzichtigheid is geboden bij de interpretatie van de cijfers, waarschuwen woordvoerder Simon Vink en Dean of Education Arnold Bregt. Het aantal studenten dat in september daadwerkelijke aan de internationale bachelors zal beginnen, is een black box, benadrukken zij. Veel buitenlandse studenten, met name van buiten de EER, zullen nog afvallen doordat ze het geld niet bij elkaar krijgen. Wat je wel kunt zeggen, aldus Bregt, is dat de angst van sommige opleidingen dat invoering van het Engels Nederlandse studenten zou afschrikken, onterecht is.
Diplomawaardering
Bij het Admissions Office in Forum komen alle aanmeldingen voor de internationale bachelors binnen en worden de vooropleidingen van de aspirant-studenten gewogen. Soms gaat dat op een goudschaaltje, omdat het opleidingsniveau vergelijkbaar moet zijn met het Nederlandse vwo-niveau. Dat is niet altijd eenvoudig vast te stellen. Zo wordt op Italiaanse middelbare scholen het vak wetenschap gegeven, een mix van scheikunde, natuurkunde en biologie. Om het niveau van de onderscheidende vakken te toetsen, wordt aan interne vakdocenten gevraagd de curricula te beoordelen van dit soort vakken. Voor algemene informatie over onderwijssystemen in andere landen worden verschillende databases gebruikt, waaronder die van het Nuffic, de Nederlandse organisatie voor internationalisering van het onderwijs. Toch zijn er landen waarvoor het lastig blijft toelatingsbeleid te bepalen. ‘Er zijn landen in Zuidoost-Azië en Latijns-Amerika waar het hoogst haalbare middelbare schoolniveau vergelijkbaar is met havo’, zegt Puck Stamps van het Admissions Office, verantwoordelijk voor het in kaart brengen van internationale toelatingseisen. ‘Maar dat betekent niet dat we mensen uit die landen automatisch uitsluiten. We gaan dan bijvoorbeeld overwegen of we ze kunnen toelaten met een hoger gemiddelde, of met een extra jaar aan de universiteit.’
Vertaling lesmateriaal
Het vertalen van vakliteratuur is een andere uitdaging waarvoor de internationale bacheloropleidingen zich geplaatst zien. Met name bij technische terminologie luistert het nauw. Sommige opleidingen hebben ervoor gekozen om native speakers in te zetten: masterstudenten uit Engelstalige landen die eerstejaars lesmateriaal tegen betaling omzetten naar het Engels. Vertaling van de collegestof is aan de docenten. Overigens is veel vakliteratuur al in het Engels.Bij de vertalingen stuitten de opleidingsdirecteuren op een onverwachte hindernis, namelijk de efficiëntie van het Wageningse onderwijssysteem, vertelt Arnold Bregt. ‘Het onderwijs in het eerste jaar is sterk verweven. Introductievakken Ecologie of Celbiologie maken deel uit van veel opleidingen. Als je die vakken omzet naar het Engels, heeft dat ook gevolgen voor de opleidingen die niet overschakelen op het Engels.’ Voor een aantal vakken is het onderwijs daarom voortaan voor alle eerstejaars in het Engels. Voor andere vakken is een hybride vorm gekozen: Engels in de internationale bacheloropleidingen, Nederlands in de Nederlandstalige opleidingen.
Culture clash
Scholieren uit tientallen landen komen in september naar Wageningen. Dat kan communicatieproblemen opleveren in het onderwijs en groepswerk. Daarom krijgt elke internationale bacheloropleiding een startvak. Daarin maken de studenten kennis met de opleiding en elkaar. Werkgroepen van maximaal acht studenten met verschillende culturele achtergronden krijgen een literatuuropdracht of moeten een poster maken over een bepaald onderwerp. Een coach begeleidt het groepswerk en laat de studenten ook aan het woord over wat samenwerking voor hen betekent.Dit kan een uitdaging zijn, maar het is vooral ook leuk om van elkaar te leren, zegt Erik Heijmans, hoofd van het Education Support Center. ‘Ik ben lang opleidingsdirecteur geweest van Internationaal Land- en Waterbeheer. Aan mijn studenten vroeg ik dan bijvoorbeeld welk beeld er bij hen opkwam bij het woord “water”. Een Nederlandse student had het over regen en rivieren, een Roemeense student moest aan droogte denken. Dan krijg je grappige interactie, waarbij studenten veel van elkaar kunnen opsteken.’Bregt verwacht dat de bonte samenstelling van de groepen een voordeel zal blijken te zijn. ‘Ik geloof dat een goed samengestelde international classroom toegevoegde waarde voor het onderwijs heeft. Veel vakken die wij in Wageningen geven, gaan over complexe problemen, waarbij contextinformatie van groot belang is. In elk land is de context anders, dus het is verrijkend als internationale studenten ervaringen uit hun eigen land inbrengen.’
Vooraanmeldingen internationale bachelors
Deze figuur laat het aantal gewogen vooraanmeldingen zien voor de vijf bacheloropleidingen die in september overschakelen op het Engels. EER staat voor alle EU-landen plus Liechtenstein, Noorwegen en IJsland.
Bron: Education & Student Affairs