Als het Solarmal-project in Kenia om malaria uit te bannen alleen had bestaan uit het plaatsen van geurvallen, was het project vermoedelijk niet geslaagd, constateert Oria. Het was heel belangrijk dat de onderzoekers hun plannen bespraken met de bevolking, niet alleen om ze voor te lichten over het project, maar ook om feedback te krijgen van lokale kerkleiders, vrouwengroepen, NGO’s en ambtenaren van de ministeries van gezondheid en energie. Die feedback zorgde er voor bijvoorbeeld voor dat de onderzoekers de volgorde bij de plaatsing van de geurvallen op het eiland aanpasten. Dat creëerde draagvlak.
Elektriciteit
Ook was het cruciaal dat de onderzoekers de afwezigheid van elektriciteit op het eiland herkenden als een probleem. Daarom combineerden ze de aanleg van de geurvallen, die elektriciteit nodig hebben, met een zonnepaneel en oplader voor mobiele telefoons. De zonne-energie leverde een direct voordeel op voor de bewoners. Ze hoefden geen kerosine meer te kopen om hun huis te verlichten, de kinderen konden ’s avonds leren en de vrouwen konden langer bezig in het huishouden. Die directe zichtbare voordelen wogen zwaarden voor de bevolking dan het verwachte voordeel dat ze minder vaak malaria zouden krijgen door de aanleg van de geurval, stelt Oria.
Monteurs
Dit roept de vraag op of de bevolking de geurvallen goed blijft onderhouden nu het project ten einde is. Het blijft een uitdaging om de voordelen van de geurvallen voor de lange termijn goed duidelijk te blijven maken aan de bevolking, concludeert Oria, zodat ze de geurval goed blijven onderhouden en tijdig het geurmengsel bijvullen. Gelukkig zijn er nu monteurs op het eiland die de geurvallen kunnen repareren. Dat is te danken aan het inzicht aan het begin van het Solarmal-project dat lokale technici moesten worden opgeleid om de geurvallen en zonnepanelen aan te leggen, zodat zij later ook het onderhoud kunnen uitvoeren. Bovendien heeft de bevolking spaargroepen ingesteld om het onderhoud te bekostigen.
Vrouwengroepen
Cruciaal voor de malariabestrijding is dat het onderhoud van de malaria-val een routine-activiteit wordt in elk huishouden. Daarvoor is voorlichting, overleg en capaciteitsopbouw nodig, zowel in de huishoudens als op dorpsniveau in bijvoorbeeld vrouwengroepen. Alleen dan kan dit Solarmal-project succesvol worden opgeschaald naar andere delen van de wereld, concludeert Oria.
Ze promoveerde op 31 augustus bij communicatiehoogleraar Cees Leeuwis en entomologiehoogleraar Willem Takken.
Wageningen UR damt malaria in met geurval (video)