Wetenschap
Gezondheid

Hoogleraar wil risicoanalyse zonder proefdieren

We moeten de giftigheid van stoffen in voeding en milieu anders gaan beoordelen, zonder gebruik van proefdieren. Dat bepleitte buitengewoon hoogleraar Peter Boogaard gisteren in zijn inaugurele rede.
Albert Sikkema

©Jetze Tjalma

Toxicologen maken nu een risicoanalyse om te bepalen of stoffen een gevaar opleveren in ons voedsel of het milieu. Met behulp van dierproeven stellen ze een toxische effecten vast en ook meten ze bij welke concentratie van de stof de toxische effecten optreden. Op basis van deze analyse stelt de overheid doorgaans de maximaal toelaatbare concentratie van de giftige stof op.

Reageerbuistest

Boogaard, buitengewoon hoogleraar Environmental Health and Human Biomonitoring of Contaminants, pleit voor een andere aanpak in zijn rede. Hij wil de dierproeven bij levende zoogdieren, zoals muizen en ratten, vervangen door reageerbuis-tests op cellen, bij voorkeur menselijke lichaamscellen. Bovendien wil hij de werkelijke blootstelling van toxische stoffen in de mens vaststellen, door de chemische stoffen in het bloed en de urine te meten en de resultaten van de reageerbuis-tests te vertalen naar de levende situatie.

Metabolisme

‘We gebruiken wiskundige modellen, waarin we kennis over het menselijk lichaam, zoals de fysiologie, combineren met kennis over het metabolisme van verschillende stoffen’, zegt Boogaard. ‘Die combinatie levert een alternatief op voor het huidige risicoanalysemodel dat op proefdieren is gebaseerd.’

Nieuwe aanpak

Zo’n nieuwe aanpak is nodig, vindt Boogaard, omdat het testen van complexe stoffen de komende jaren enorme aantallen dierproeven zou vergen. De EU eist dat alle stoffen die wijdverspreid worden gebruikt in Europa (meer dan honderd ton per jaar) getest worden op hun invloed op onze voortplanting. Tot deze stoffen behoren vetzuurverbindingen, kleur- en geurstoffen, enzymen, oplosmiddelen, koolwaterstoffen en honderden andere verbindingen. Boogaard: ‘Het testen van deze stoffen vereist extreem veel proefdieren en bovendien is de uitkomst niet altijd betrouwbaar.’

De leerstoel van Boogaard wordt gefinancierd door Shell. Hij is ondergebracht bij de leerstoelgroep Toxicologie onder leiding van Ivonne Rietjens.

Leave a Reply


Je moet inloggen om een comment te plaatsen.