Foto:
Een groep studenten van Ceres, waarschijnlijk uit 1938. Interessant detail is dat 20 procent van de Ceresleden in de jaren ’30 sympathiseerde met de NSB, maar dit nam sterk af toen de werkelijke idealen van de nazi’s bekend werden. Foto afkomstig van familie Goldhoorn, rechten bij Familie Visser.
In een volle, knusse zaal luisteren ruim honderd studenten geïntrigeerd naar hoe het was om in oorlogstijd in Wageningen te studeren. Niet geheel toevallig zitten zij in dezelfde zaal als waar ruim 70 jaar geleden de nazi’s de capitulatie in Nederland tekenden. De twee lezingen, georganiseerd door Studium Generale, zaten een dag na de aankondiging al vol. Toch wacht een enkele student buiten hoopvol op een vrijgekomen plekje.
Tijdens de eerste lezing is de zaal meteen onder indruk. Bob Kernkamp van het gemeentearchief vertelt hoe het ruim zeventig jaar geleden was in Wageningen. Er klinken een aantal ‘wows’ wanneer een foto laat zien hoe het centrum er uit zag nadat Wageningen was gebombardeerd. De verbazing groeit wanneer Bob begint over de loyaliteitsverklaring. Studenten moesten hierin beloven geen enkele handeling tegen de nazi’s te ondernemen. Wie niet tekende, riskeerde naar werkkampen in Duitsland te worden gedeporteerd. Wie wel tekenende, werd als deserteur gezien.
De tweede helft behandelt een persoonlijk verhaal. Hierin vertelt Yuran Leffers over het dagboek van zijn grootvader, Fons Crijns, destijds een Wageningse student die naar de werkkampen was afgevoerd. In een fragment beschrijft het dagboek hoe bombardementen van de geallieerden tegelijkertijd angst en hoop brachten.
Merkwaardig was hoe KSV als verdachte organisatie werd gezien door de nazi’s, aldus Leffers. Terwijl Fons in Duitsland was, ontving hij post, waaronder het nieuwsblad van KSV. De nazi’s vonden het maar dubieus waarom hij elke week hetzelfde blad kreeg. De zaal lacht een beetje om dit verhaal, maar het KSV-blad kon niet meer worden opgestuurd omdat het anders gevaarlijk zou worden.
Na afloop wordt er nog veel nagepraat over de twee lezingen. De vraag die onder de studenten leeft is: wat je zelf zou hebben gedaan in die tijd? Sung Duimel, student Gezondheid en maatschappij, beschrijft het gevoel van de avond: ‘Het is overweldigend om te leren hoe het in die tijd was. We kunnen het zelf moeilijk voorstellen, daarom is het belangrijk om de herinneringen in stand te houden.’