© Line Schug
Het lijkt op het eerste oog een goed uitgevoerde pr-stunt: een marslandingskaart. Maar initiatiefnemer Wieger Wamelink, bekend van zijn project om groenten te kweken op Mars- en maangrond, bezweert dat dat niet de opzet is. De Noorse masterstudente Line Schug klopte bij hem aan voor een stageplek. In overleg werd besloten om de bodemcondities op Mars onder de loep te nemen, gezien door de ‘bril’ van een plant. ‘Een onderwerp dat ik toch altijd al eens wilde aanpakken’, zegt Wamelink.
Perchloraat
De opdracht voor Schug luidde dus: zoek uit waar op het oppervlak van Mars de omstandigheden het meest gunstig zijn voor een groentetuintje. Eigenlijk gaat het dus om een tuinbouwkaart. Daarbij spelen een groot aantal factoren een rol. De samenstelling van de bodem uiteraard, de gehaltes aan Ca, Mg, fosfaten en dergelijke. Maar ook de aan- of afwezigheid van stoffen die je kunt missen als kiespijn, zoals zware metalen, chloor en met name het giftige perchloraat.
En om dat allemaal uit te zoeken, hoef je dus niet naar Mars toe. Informatie hierover is vrij verkrijgbaar bij organisaties als NASA en de Arizona State University. Dankzij satellietopnames kennen we de bodem van Mars bijna net zo goed als die hier beneden. Schug zocht de benodigde informatie bij elkaar en hing aan elk van de afzonderlijke kenmerken van de bodem en de lokale omstandigheden een kwalificatie tussen nul (ongeschikt) tot tien (uitstekend geschikt)
voor tuinbouw.
Viking
De meer dan dertig afzonderlijke kaarten, voor elk kenmerk eentje, leveren op elkaar gelegd een totaalbeeld op: de landingskaart voor Mars. De beste plekken om te tuinieren en een kolonie te stichten zijn de blauwe gebieden op de kaart. Op de kaart zijn ook de landingsplaatsen van afgeronde en toekomstige missies geprojecteerd. De Mars Pathfinder en Viking 1 zijn op gunstige landbouwplekken geland. De MSL Curiosity en Viking 2 niet.
Zelfs op de beste plekken zijn de omstandigheden zwaar. Op Mars wonen is bepaald geen vakantievieren
Wieger Wamelink
Bij het bepalen van de juiste landingsplek is overigens niet alleen maar naar de landbouwkundige kwaliteit van de bodem gekeken. Ook zaken als de kou, de straling en de terreinomstandigheden hebben een rol gespeeld. Voor het juiste begrip: teelt op Mars zal altijd binnenshuis of zelfs onder de grond moeten plaatsvinden. De omstandigheden zijn er zo bar -50-60 graden onder nul, intense straling en bijna geen atmosfeer- dat een tuintje in de ‘open lucht’ niet kan. Wamelink: ‘Zelfs op de beste plekken zijn de omstandigheden zwaar. Op Mars wonen is bepaald geen vakantievieren.’
Naast de kaart is er ook bewegend beeld gemaakt. GIS-specialist Henk Kramer, een collega van Wamelink, heeft met de nieuwste applicatie van het programma ArcGIS een 3D-video gemaakt van de Marslandingskaart. De kaart maakt onderdeel uit van het Wageningse project Food for Mars and Moon.
Wonen op Mars
Video-presentatie van de beste plekken om een kolonie te stichten. © Henk Kramer