Wetenschap

Het is feest voor mycologen

Waar je ook kijkt op de campus zie je paddenstoelen. Vooral de geschubde inktzwam priemt prominent boven het gras uit. Het is feest voor mycologen.
Roelof Kleis

© Roelof Kleis Thom Kuyper, persoonlijk hoogleraar bij de sectie Bodemkwaliteit en befaamd kenner van paddenstoelen beaamt de constatering van de leek. ‘De campus staat vol inktzwammen en andere paddenstoelen. Het klopt, het is een goed paddenstoelenjaar. In juli was het al goed. Op dit moment is het even iets minder, omdat het al een paar dagen droog is geweest.’ Maar dat kan zomaarveranderen. Een buitje en dan spuiten ze bij wijze van spreken weer de gronduit.

Inkt

De geschubde inktzwammen zijn eetbaar. Maar verwacht niet teveel, waarschuwt Kuyper tijdens een spontaan mini-uitstapje. ‘Er zit zo veel vocht in dat er weinig overblijft als je die in de pan gooit.’ De inktzwam kent twee gedaantes. De jonge zwam is knotsvormig en geschubd. Later krult de rand om tot een platte hoed die aan de onderkant gitzwart is. ‘Kijk, je kunt de druppels met sporen zien hangen.’ Kuyper strijkt met zijn vinger langs de onderkant. Een inktzwart druppeltje blijft plakken.

Kuyper houdt de paddenstoelenstand op de campus nauwlettend in de gaten. Regelmatig gebruikt hij de lunchpauze om even te zoeken. Zijn teller staat in vier jaar tijd op 120 verschillende soorten paddenstoelen. Van de grote jongens als de inktzwam, krulzoom en plooivoet tot de wat kleinere soorten van de groepen der vaalhoeden of vezelkoppen, Kuypers specialiteit. En de echte kleintjes, niet groter dan een speldenknop, die je met het blote oog niet kunt determineren.

En bij die paar grote eiken langs de busbaan staan doolhofzwammen. Het symbool van de WUR

Thom Kuyper

Die 120 soorten staan er niet elk jaar allemaal. ‘Het wisselt. Sommige heb ik maar één keer gezien. Andere komen elk jaar terug. Dat maakt het ook leuk. Paddenstoelen zijn minder voorspelbaar dan vogels. Het ene jaar zie je ze wel en het andere jaar niet.’ Slechts een paar zeldzame zitten er tussen. ‘In de tuin bij Alterra staan een paar paddenstoelen die je vooral in de duinen aantreft. Dat komt omdat daar grond van buitenaf is opgebracht.’

thomkuyper.jpg

Grimlachend

O, en hij mag natuurlijk die paar dodelijk giftige knolamanieten niet vergeten. Nee, hij zegt niet waar ze staan. Je zult maar iemand op een idee brengen. ‘En bij die paar grote eiken langs de busbaan staan doolhofzwammen. Het symbool van de WUR’, voegt hij er grimlachend aan toe. Ze bestaan echt, blijkt na raadpleging van google. Met Kuyper moet je uitkijken; hij houdt van een grap. En paddenstoelen hebben de meest fantastische namen.

Neem de biefstukzwam, die in juli door de Nederlandse Mycologische Vereniging werd uitgeroepen tot de paddenstoel van het jaar. Een promotieactie, geeft Kuyper, prominent lid van de club, meteen toe. Een garantie voor publiciteit. De zwam ziet eruit en voelt aan als een biefstuk. ‘Lekker sappig, maar hij smaakt nogal zurig’, vindt Kuyper. ‘Er staan een paar hele mooie exemplaren aan de Generaal Foulkesweg.’

Dat paddenstoelen het goed doen dit jaar, hangt vooral samen met het weer. ‘Vocht en hoge temperaturen zijn daarbij doorslaggevend. Paddenstoelen bestaan voor 90 procent uit vocht’, legt Kuyper uit. Maar dat verklaart niet alles. ‘Ook de regen in mei of april speelt een rol. En uit onderzoek blijkt dat er een relatie is met de temperatuur in de voorafgaande weken of zelfs maanden.’

Heksenkring

In het gras langs het fietspad naast de Bornsesteeg wijst Kuyper op een paar donkergroene cirkels in het gras. Heksenkringen van de weidekringzwam. De zwam scheidt blauwzuur uit die de vegetatie eromheen doodt. Dat vormt stikstofrijke mest voor nieuwe vegetatie. Gras en andere planten met een donkerder (want rijker aan chlorofyl) kleur. De kringen zijn duidelijk te onderscheiden in het gras.

Kuyper geeft binnenkort weer zijn jaarlijkse paddenstoelenexcursie voor biologen. Maar ook niet-biologen mogen van hem mee, mits het niet te druk wordt. De datum moet nog worden vastgesteld.

Leave a Reply


Je moet inloggen om een comment te plaatsen.