‘Het gezond verstand zegeviert uiteindelijk’

De uitspraak volgde na een langdurige strijd van medische en burgerrechtenorganisaties tegen het biotechbedrijf Myriad genetics en haar lucratieve monopolie op genetische tests voor erfelijke vormen van borst- en eierstokkanker. Wat vindt u ervan dat het arrest [pdf] een streep zet door het genpatent? ‘Ik ben blij dat het gezond verstand uiteindelijk zegeviert, maar het is rijkelijk laat. Zeker wanneer je je bedenkt dat Myriad’s patenten verlopen in 2015. Gelukkig reikt het precedent verder. De isolatiedoctrine – het idee dat een stukje DNA isoleren gelijk staat aan een uitvinding – is van tafel. Dat was zoals een rechter zei een echte lawyer’s trick.’ Toch staat de achterdeur wijd open. Je kunt nog steeds patent aanvragen op cDNA, een in het laboratorium gemaakte ‘afdruk’ van de coderende gen-delen. ‘Van mij had de uitspraak radicaler mogen zijn door ook deze vorm van patent af te wijzen. Bij cDNA is de overbodige informatie weliswaar uit het gen gehaald, maar wat overblijft was ook in het originele DNA aanwezig.’ Gaan biotechnologische bedrijven hier veel last van hebben? ‘Dat is nu nog moeilijk te zeggen. Vooraf waarschuwden bedrijven voor het instorten van de industrie, maar nu komen er al meer genuanceerde reacties. Je zag die onzekerheid ook aan aandelenkoers van Myriad, die na de uitspraak op en neer schoot.’ Zullen we in Europa nog wat merken van deze uitspraak? ‘Dat is een goede vraag. In de EU zitten we nu met een belachelijke richtlijn rondom biotechnologische uitvindingen uit 1998. Deze stelt expliciet dat genen patenteerbaar zijn, zelfs wanneer ze identiek zijn genen in de natuur. Destijds is dit ingevoerd om vooral niet bij de VS achter te lopen.’ Merkt Jan-met-de-pet nog iets van deze uitspraak? ‘In de VS zullen vrouwen met een aanleg voor borst- en eierstokkanker profiteren. Genetische testen worden goedkoper en kunnen door meer bedrijven aangeboden worden nu het monopolie van Myriad is doorbroken.’