Wetenschap
Nieuws

Heinekenprijswinnaar Doudna spreekt voor volle Waaierzaal

Met het zogeheten Crispr-Cas-systeem kan erfelijk materiaal preciezer dan ooit worden bewerkt. Heinekenprijswinnaars Jennifer Doudna en Edze Westra vertelden gisteren in een afgeladen Waaierzaal over de in en outs.
Rob Ramaker

Foto: Guy Ackermans

Wanneer zevenhonderd merendeels studenten op een vrijdagmiddag komen luisteren naar een technisch verhaal over moleculaire biologie, weet je dat iets bijzonders aan de hand is. Gistermiddag gebeurde exact dit in de Waaierzaal. Daar spraken de Amerikaanse wetenschapper Jennifer Doudna en WUR-alumnus Edze Westra, die afgelopen donderdag respectievelijk de Heinekenprijs en Heineken Young Scientist Award kregen. In het Oriongebouw op de Wageningse campus vertelden zij over de impact van hun werk aan Crispr-Cas.

Met dit in bacteriën ontdekte afweersysteem kan het erfelijk materiaal – dna – van planten, dieren maar ook mensen preciezer dan ooit worden veranderd. Een enorme handig werktuig voor plantenveredelaars, fokkers en biomedische onderzoekers. Met Crispr-Cas kun je bijvoorbeeld relatief eenvoudig een champignon maken die niet meer bruin wordt wanneer je hem doorsnijdt of een koe die geen hoorns meer heeft. Maar wetenschappers kunnen in principe ook menselijke embryo’s aanpassen. Denk aan het genezen van erfelijke ziektes, of het verminderen van de kans op bijvoorbeeld hart- en vaatziektes.

Grens

Dit levert natuurlijk ethische dilemma’s op. En hoewel Doudna en Westra liever over de technische kant leken te praten, gingen ze ethische vragen niet uit de weg. In een discussie met Philip Macnaghten, hoogleraar Technologie en internationale ontwikkeling, pleitten ze beide voor terughoudendheid en strikte grenzen aan de toepassing in mensen.

doudna2.jpgToch vond Doudna lastig in te schatten waar de grens om in te grijpen in de toekomst wordt getrokken. Zodra het veilig mogelijk wordt ziektes te bestrijden met Crispr-Cas verwacht ze dat de druk voor verdere toepassing enorm zal toenemen. Ook vindt ze het lastig een harde lijn te trekken tussen geneeskunde en het verbeteren (‘enhancement’)

van mensen. Onder welke categorie valt het verminderen van het erfelijk risico op Alzheimer of hart- en vaatziekten, vraagt ze het publiek. Over dit soort dilemma’s moeten we snel gaan nadenken, zegt Doudna, want de ontwikkeling van Crispr-Cas gaat ongekend snel.

Leave a Reply


Je moet inloggen om een comment te plaatsen.