foto’s Thomas Heger, Ard Schakel en Tom Smits
Thomas Heger (23) begon in september van dit jaar aan zijn master Plant Sciences. Via een vriend van vroeger raakte hij betrokken bij KHAP, een project voor duurzame landbouw in Kumi, Uganda, dat vier jaar geleden is opgezet door een Nederlandse organisatie. In een groepsproject ontmoette hij Ard Schakel, masterstudent International Land and Water Management, en Tom Smits, masterstudent Biobased and Circular Economy. Hij vertelde de twee over het project, en een stoutmoedig plan begon te ontstaan. De drie wonen en werken nu samen in Uganda.
Waarom besloten jullie om tijdelijk te stoppen met studeren en naar Kumi te gaan?
Heger:
‘Voor mijn bachelorthesis voor Plantenwetenschappen ging ik naar een Caribisch eiland dat wordt geplaagd door een onkruid. Ik zou daar eigenlijk drie maanden zijn, maar bleef uiteindelijk een jaar. Het was geweldig om te zien wat je in de praktijk kunt bijdragen. Dat vond ik heel leuk en ik wilde hier in Kumi iets soortgelijks doen.’
Simts
: ‘Ik ben eigenlijk pas net begonnen in Wageningen en ik heb me wel afgevraagd of dit het goede moment was voor zo’n onderneming. Maar als ik naar Uganda zou gaan, zou ik zien hoe het er echt aan toegaat en kunnen leren van Thomas en Ard. Vergeleken met de problemen die mensen hier hebben, is een beetje studievertraging niet echt iets om je zorgen over te maken.’
Schakel
: ‘Voor mij was het heel logisch om hierheen te gaan, omdat ik met mijn kennis wil bijdragen aan de echte wereld. Toen ik mijn studieadviseur over dit project vertelde, zei ze: Waarom ga jij er niet ook naartoe?’
Vergeleken met de problemen hier is studievertraging niets om je zorgen over te maken
Hoe zorg je dat dit project in je studie past?
Smits:
‘De regelingen met WUR verliepen soepel, omdat we WUR hier nu niet bij betrekken. Ik heb het wel besproken met mijn studieadviseur, uitgelegd waar het project over gaat en gevraagd hoe het kan bijdragen aan mijn studiedoelen. Ze was enthousiast en begreep dat dit een geweldige kans was.’
Heger:
‘We kijken nog of we studiepunten voor ons werk hier kunnen krijgen via Capita Selecta. Dan zouden we begeleid en getoetst worden door een leerstoelgroep. Maar we vinden het ook oké als dat niet lukt; dan lopen we een paar maanden studievertraging op.’
Voor welke uitdagingen staan de mensen in Kumi?
Heger:
‘Het boerenbedrijf waar we werken bestaat sinds de jaren zestig, maar tijdens de burgeroorlog in de jaren tachtig werden het bedrijf en de omgeving vernield. Er is heel veel land, maar dat wordt niet echt nuttig gebruikt. Ook is het hier vier maanden per jaar erg droog, dus naast een landgebruiksprobleem is er ook een probleem met watermanagement. Het project is gericht op het verbeteren van de zuivelproductie en het verbeteren van de levensstandaard van de streekbewoners. Er zijn multidisciplinaire oplossingen nodig voor complexe problemen, en die proberen we te vinden.’
Wat heb je tot nu toe gedaan binnen het project?
Smits
: ‘We zijn problemen tegengekomen waar ik nooit aan zou hebben gedacht, zoals het feit dat kinderen hier 7 kilometer moeten lopen naar school. Rond lunchtijd gaan ze naar huis, omdat de school geen eten aanbiedt, en daarna lopen ze niet meer helemaal terug. We onderzoeken nu of we duurzame gewasrotaties kunnen ontwerpen, die zorgen dat er altijd genoeg ingrediënten zijn om op school pap voor de kinderen te maken.’
Schakel:
‘Ik kijk naar manieren om waterwinning en gewasteelt te koppelen. Ook gebruik ik GIS om te kijken waar we het beste bomen kunnen planten die schaduw en eetbare bladeren leveren aan de melkkoeien.’
Heger
: ‘Ik zoek uit welke gewassen hier het geschiktst zijn om de zuivelproductie te verhogen en van welke gewassen mensen het meest zouden profiteren. We praten veel met mensen op boerderijen, in de kerk, op de markt, enzovoort, omdat relaties opbouwen een belangrijk doel is van het project. We vinden het belangrijk dat mensen en bedrijven zelfstandig zijn zonder buitenlandse invloed, anders kweek je afhankelijkheid. We willen duurzame strategieën ontwikkelen, niet voor de komende twee jaar, maar voor de komende tien tot twintig jaar.’
Wat is er in jouw ogen nodig voor de ontwikkeling van de gemeenschap?
Smits:
‘Ik denk dat er behoefte is aan een langetermijnvisie. Een boer kan bijvoorbeeld een koe verkopen en investeren in een eenvoudig irrigatiesysteem dat op de lange termijn veel voordelen geeft. Maar de boeren zijn hier gericht op voedselveiligheid en daarbij letten ze begrijpelijkerwijs meer op de kortetermijnwinsten. Het is onze taak om vooruit te denken.’
Strakjes terug naar Wageningen… En dan?
Schakel
: ‘We opereren met z’n drieën onder de naam Passiflora. We willen dat die organisatie straks een platform wordt waar studenten van verschillende disciplines elkaar vinden, zodat ze hun kennis kunnen inzetten voor ontwikkelingsprojecten.’
Smits
: ‘Ik krijg kippenvel als ik eraan denk – ik vind dat er in WUR een gat gaapt tussen ondernemerschap en landbouw. Ik zou mensen willen stimuleren om iets te doen wat de wereld echt vooruit helpt, zelfs als het aanvankelijk ongemakkelijk is.’
Heger
: ‘Er is veel kennis en kunde in Wageningen, maar weinig mensen doen daar iets nuttigs mee in die delen van de wereld waar dat het hardst nodig is. De meeste mensen gaan na hun afstuderen voor een groot bedrijf werken. Ik denk dat er ook een andere manier is.’