Nieuws - 7 juli 2010

Geskimd in Stellenbosch

Het echte werk

Wie? Harriët Tienstra, studente internationale ontwikkelingsstudies
Wat? Onderzoek naar hulp na landhervorming
Waar? Stellenbosch, Zuid-Afrika
Waarom? Bachelorscriptie ging over dit onderwerp, wilde de praktijk zien

'In de West-Kaap in Zuid-Afrika staan veel grote boerenbedrijven. Om zwarte boeren na de periode van apartheid weer eigenaar te maken, krijgen ze de mogelijkheid aandelen te kopen van het bedrijf waarvoor ze werken. De werknemers ontvangen subsidie van de overheid waarmee ze de aandelen kunnen betalen, om zo medezeggenschap te krijgen over het bedrijf. Wat ik heb gemerkt, is dat de zwarte werknemers 'officieel' wel meepraten, maar ze vaak de scholing en de ervaring missen om het bedrijf echt te runnen. Hun hele leven hebben ze op het land gewerkt, en dan gaan ze ineens het bedrijfsleven in, waar ze over ingewikkelde financiële zaken moeten praten. De werknemers krijgen wel hulp in de vorm van een training van ervaren eigenaren, maar dat is vaak niet voldoende.
'Er heerst nog steeds wel een soort van apartheid in Zuid-Afrika. Als studenten daar een nieuwe huisgenoot zoeken voor hun studentenhuis, vragen ze soms expliciet naar alleen blanke mensen. Zwarte mensen wonen vaak in de sloppenwijken en veel blanken leven in beschermde, afgesloten communities.
'Ik ben wel eens meegegaan met een Zuid-Afrikaan die projecten in de sloppenwijk organiseerde. Alles ging er daar heel anders aan toe dan in Nederland, heel chaotisch. Bij een filmavond bijvoorbeeld duurde het drie uur langer dan verwacht voor de film begon, doordat er iets mis was met de apparatuur. In Nederland zouden kinderen meteen gaan zeuren, maar daar bleven ze gewoon geduldig wachten.
'Ik ben daar voor het eerst in mijn leven geskimd. Ik was geld aan het pinnen, maar snapte niet zo goed hoe het werkte omdat alles in het Engels was. Een man kwam me 'helpen'. Hij pakte plots mijn pasje in zijn handen en streek het ergens langs. Toen ik mijn pincode in wilde toetsen, stond hij ineens vlak achter me en zat hij aan de knopjes van de pinautomaat. Een dag later merkte ik dat al het geld van mijn rekening was verdwenen.
'Ook vervelend was het proberen verlengen van mijn visum. In Stellenbosch deden ze supermoeilijk. Uiteindelijk heb ik het in Kaapstad geprobeerd. Na in totaal acht uur in de rij te hebben gestaan, had ik eindelijk een nieuw visum. Achteraf merkte ik dat de vervaldatum een dag te vroeg was. Ik vertikte het om weer te wachten en kroop voor; mijn visum werd meteen aangepast, met een balpen! De douane deed bij de terugreis gelukkig niet moeilijk.'