Wetenschap - 1 januari 1970

Gentiaan redt fijnspar

Oneetbare planten als de gele gentiaan en de aarddistel voorkomen dat de fijnspar aan begrazing ten onder gaat in de kalkgraslanden van de Zwitserse Jura. De koeien grazen liever op plekken waar geen gentiaan of aarddistel groeit.

Dr. Jan den Ouden van de leerstoelgroep Bosecologie en bosbeheer plantte met dr. Chris Smit en prof. Heinz Müller-Schärer van de universiteit van Fribourg jonge fijnsparren op drie verschillende plots; een met gele gentiaan, een met aarddistel, en een plot zonder oneetbare planten. Ze volgden twee jaar lang de ontwikkeling van de fijnsparren. Gele gentianen redden de meeste fijnsparren, zo bleek, maar ook aarddistels helpen fijnsparren te overleven.
Het was een fundamenteel onderzoek naar de manier waarop planten elkaar helpen overleven, vertelt Den Ouden. 'Het onderzoek was vooral bedoeld om het proces van facilitatie aan te tonen. Je laat hiermee zien dat fijnsparren het weiland in kunnen komen.’
In de Jura liggen allerlei kalkgraslanden verspreid in het bos. Die weilanden worden uit productie gehaald, en verbossen daardoor. Om dat tegen te gaan verwijderen de boeren bomen uit het grasland.
De onderzoekers doen geen suggesties voor ander bosbeheer. Het onderzoek suggereert wel dat de oplossing tegen de bebossing met fijnspar ligt in het weghalen van gele gentianen en aarddistel, maar volgens Den Ouden is het verwijderen van de jonge fijnsparren makkelijker. De onderzoekers publiceerden het onderzoek in het Journal of Applied Ecology. / MW