Nieuws - 11 januari 2007

Gekleurd onderzoek

‘Industrie betaalt vooral onderzoek waarvan ze gunstige uitkomsten verwacht’

Onderzoek naar de gezondheidseffecten van voeding pakt beduidend positiever uit als het door de voedingsindustrie wordt betaald, dan wanneer het betaald wordt uit belastinggeld. Dat concluderen Amerikaanse onderzoekers op basis van een onderzoek naar 206 wetenschappelijke artikelen.
De kans dat de conclusies van een onderzoek gunstig zijn voor de industrie is volgens de onderzoekers vier tot acht keer hoger als de studie wordt betaald uit de derde geldstroom. Ze opperen ook een aantal verklaringen. Bedrijven zouden alleen onderzoek betalen waarvan ze een gunstige uitkomst verwachten. De onderzoekers zouden bij hun proefopzet rekening kunnen houden met de belangen van de geldschieters. En negatieve resultaten zouden onder druk van de opdrachtgever buiten de publicatie worden gehouden.
Voedingswetenschapper Martijn Katan geeft in het tijdschrift Plos commentaar op het onderzoek. Hij denkt dat de industrie inderdaad alleen onderzoek betaalt waarvan ze een gunstige uitkomst verwacht. Daardoor komt de wetenschap volgens hem op een hellend vlak dat zou kunnen leiden tot ernstiger vormen van beïnvloeding. Katan pleit voor gedragscodes.
In NRC-Handelsblad van dinsdag 9 februari zegt hij echter dat hij betwijfelt of dat voldoende is. Hij verwacht meer van een verzoek van het Landelijk Orgaan voor Wetenschappelijke Integriteit. Dat wil inzicht hebben in alle contracten die universiteiten en bedrijven sluiten. Maar Katan verwacht niet dat universiteiten zich willen committeren aan dat plan. ‘Het zou opdrachtgevers kunnen afschrikken en dat betekent minder geld voor universiteiten.’ / Korné Versluis

De artikelen zijn te vinden op medicine.plosjournals.org