© Jeroen Murré
Schouten zoekt mogelijkheden om te experimenteren met nieuwe veredelingstechnieken als CRISPR-Cas, omdat ze een ‘lichte vorm’ van genetische modificatie nodig acht om de landbouw duurzamer te maken. Het Europees Hof bestempelde CRISPR-Cas afgelopen zomer tot gmo-techniek, waardoor met deze technologie ontwikkelde gewassen een ingewikkelde en dure toelatingsprocedure moeten volgen. ‘Voor CRISPR-Cas zou ik experimenteerruimte willen hebben’, stelde Schouten op 31 oktober in de Volkskrant.
De Wageningse jurist Kai Purnhagen, kenner van de Europese wetgeving, ziet echter geen ruimte voor experimenten binnen de gmo-wetgeving. ‘Er zijn goede redenen om de crispr-technologie anders te behandelen dan de conventionele gmo’s in de wetgeving’, zegt Purnhagen. ‘Maar het Europese Hof van Justitie heeft heel duidelijk gesteld dat nieuwe veredelingstechnieken die gebruik maken van mutagenese behandeld moeten worden als gmo’s in de Europese wetgeving. Die uitspraak kan alleen worden aangepast door de wetgevende macht van de EU.’
Beleidsruimte
Purnhagen ziet maar weinig beleidsruimte voor lidstaten om binnen de wetgeving te experimenteren. Wellicht zou Nederland vrijstelling kunnen krijgen van gmo-wetgeving als de met CRISPR-Cas ontwikkelde producten niet in het milieu of op de voedselmarkt terecht komen, suggereert hij.
Wellicht kan Nederland vrijstelling krijgen als de met CRISPR-Cas ontwikkelde producten niet in het milieu terecht komen
Het Europese Hof maakt een uitzondering voor mutagenese-technieken van voor 2001; voor die technieken geldt een uitzondering in de gmo-wetgeving. Nieuwe veredelingstechnieken komen ook in aanmerking voor deze uitzonderingsregel als ze een ‘long safety record’ kunnen aantonen. Hoeveel jaar die ‘geschiedenis’ duurt, staat er niet bij. Misschien zit hier ruimte om nieuwe technieken sneller veilig te verklaren, zegt Purnhagen, maar daarmee heb je nog geen experimenteerruimte.
Complex
Als Schouten experimenteerruimte wil, moet Nederland eerst de Europese gmo-wetgeving aanpassen, denkt Purnhagen. Die aanpassing is net zo complex en langdurig als de veiligheidsprocedure voor gmo’s.
Lees meer:
Veredelingsbedrijven keren Nederland en WUR de rug toe
Innovatie in de verdrukking – Europese uitspraak over CRISPR-Cas heeft grote gevolgen