Nieuws - 1 maart 2011
Fraude met basisbeurs twee keer zo erg als gedacht
De fraude met de basisbeurs voor uitwonenden is veel omvangrijker dan gedacht. Het gesjoemel kost de overheid jaarlijks 40 à 55 miljoen euro. Eerder werd uitgegaan van 27 miljoen euro.
Controleurs van de gemeente en sociale recherche zijn de afgelopen maanden in allerlei steden langs de deuren van verdachte studenten gegaan. In totaal zijn duizend studenten bezocht, waarvan 28 procent daadwerkelijk bleek te frauderen: die groep woonde stiekem nog thuis. Nog eens tien procent van de bezochte studenten (waaronder ook mbo'ers) woonde niet op het adres dat in de Gemeentelijke Basisadministratie staat, maar de controleurs konden niet aantonen dat deze studenten nog bij hun ouders woonden. In de plannen van Zijlstra verliest ook deze tweede groep studenten het recht op een uitwonendenbeurs. De nieuwe wet maakt het voor de Dienst Uitvoering Onderwijs makkelijker om de basisbeurs voor uitwonenden terug te vorderen en een boete op te leggen. DUO hoeft straks alleen maar te bewijzen dat de verdachte student niet op het adres woont dat hij aan de Gemeentelijke Basisadministratie heeft doorgegeven.
De bezochte studenten zijn uitgekozen op kenmerken die hen verdacht maakten. Sommigen woonden officieel in dezelfde straat als hun ouders, anderen bleken op de dag van hun achttiende verjaardag prompt uitwonend te worden. De vorige minister van Onderwijs, Ronald Plasterk van de PvdA, heeft het onderwerp op de agenda gezet en maakte de eerste schatting van de omvang van de fraude. Hij dacht dat het om 27 miljoen euro ging. Zijlstra nam Plasterks plannen over en maakte ze zelfs nog iets strenger. Zijn wetsvoorstel stuurt hij binnenkort naar de Tweede Kamer. Als een student wordt betrapt op fraude, moet hij voortaan het te veel ontvangen bedrag terugbetalen, plus een boete van vijftig procent. Wordt hij nogmaals betrapt, verliest hij zijn recht op studiefinanciering en wordt er aangifte gedaan.