Wetenschap
Dier

Exotische penseelkrab verovert Zeeland

Indringer verjaagt jonkies inheemse strandkrab.Effect klimaatverandering vooralsnog onzeker.

Tot het einde van de vorige eeuw had de strandkrab zo’n beetje het rijk alleen aan de Nederlandse kust. Maar dat is veranderd. De exotische penseelkrab, afkomstig uit de Stille Oceaan bij Japan en China en Korea, heeft hem voor een deel verdrongen. Exit strandkrab dus? Waarschijnlijk niet, denkt promovenda Anneke van den Brink. Ook niet als de klimaatverandering doorzet. De in Nieuw-Zeeland geboren en getogen Van den Brink is dol op ‘die rare, zijwaarts bewegende en met hun wapens zwaaiende schaaldieren’, zoals ze in het voorwoord van haar proefschrift schrijft. ‘Ze zijn intrigerend omdat ze ondanks hun kleine afmetingen zo’n grote broek aantrekken. Ze zijn dynamisch en eigenwijs en dat vind ik leuk.’ Niche Van den Brink bestudeerde de voortplanting van krabben, hun populatiedynamiek en kracht als invasieve soort. Een deel van haar studie gaat over de penseelkrab, die in 1999 voor het eerst werd gesignaleerd in de deltawateren in en rond Zeeland. Het diertje kwam hoogstwaarschijnlijk in ballastwater of door schelpdiertransport mee naar dit voor hem vreemde deel van de wereld. De kleine krab (een volwassen exemplaar is maar een paar centimeter groot) wist zich in korte tijd een plekje te veroveren. Hoe kon de kleine krab de vier keer grotere strandkrab verdringen? Volgens Van den Brink heeft de penseelkrab precies de goede niche gevonden in de rotsachtige bodem van onze Zeeuwse deltawateren. De kleine nieuwkomer had hier meestal alleen af te rekenen met de qua afmetingen ongeveer even kleine, jonge strandkrabben, die de stenen gebruiken om te schuilen. De jonkies legden het waarschijnlijk af tegen de agressievere volwassen exoot. Overigens gebiedt de eerlijkheid te zeggen dat, ook vóór de komst van de exoot, de aantallen strandkrabben al afnamen. Hoe dat komt is volgens Van den Brink niet duidelijk. Opwarming De strandkrab zal desondanks volgens haar niet zomaar verdwijnen. De strandkrab kan in heel veel habitats overleven en is zelf een succesvolle invasieve soort in andere landen. Van den Brink: ‘Ik denk dat ze uiteindelijk allebei zullen voorkomen, maar de strandkrab misschien in kleinere aantallen dan vroeger.’ En als het zeewater verder opwarmt? ‘Wat voor effect dat heeft op de interactie tussen beide soorten is moeilijk te zeggen. Een stijgende temperatuur betekent dat fysiologische processen sneller verlopen. Ook de voorplanting gaat dan sneller, wat tot een grotere populatie kan leiden. Maar dat geldt dan voor beide soorten.’

Leave a Reply


Je moet inloggen om een comment te plaatsen.