Student
Cultuur

Emotioneel zaaddebat op Food Filmfestival

In een debat over patenten op plantenzaden verdedigde Mark Buckingham van Monsanto de aanpak van het bedrijf. De discussie was onderdeel van het Food Filmfestival on Tour, op 16 september in Wageningen.
Gastredacteur

Tekst: Ton van den Born Foto: Remo Wormmeester

Aan het eind van het debat over zaden wordt het emotioneel. Henk van den Belt, filosoof, betoogt waarom het onrechtvaardig zou zijn om planteigenschappen te patenteren, zoals Monsanto dat doet. Loes Mertens, van De Bolster, producent van biozaden, knikt instemmend terwijl je Mark Buckingham, vertegenwoordiger van Monsanto, ziet denken: daar gaan we weer. Van den Belt: ‘Je blokkeert innovatie, terwijl het zo belangrijk is dat we zoeken naar voldoende goede voeding en voedingsopbrengst, je zet er gewoon een rem op.’

Het debat is het laatste onderdeel van een middag met workshops, bijvoorbeeld over bier en energierepen, en een avond met film. Woensdag 16 september in Orion. ‘We zijn een jongerenbeweging die zich inzet voor een beter voedingsysteem’, legt Julia Visser uit. Ze is projectleider vanuit de Youth Food Movement voor het Food Filmfestival on tour. ‘We willen dat niet belerend doen, maar met een leuk evenement dat mensen inspireert om bewuste keuzes te maken.’

Remo Wormmeester maakte foto's van het festival. Klik op de foto om de hele fotoserie te bekijken.

Remo Wormmeester maakte foto’s van het festival. Klik op de foto om de hele fotoserie te bekijken.

Het Food Filmfestival bestaat vijf jaar en gaat dit jaar voor het eerst "on tour". Het Amsterdamse evenement heeft samenwerking gezocht met lokale teams – in Wageningen negen studenten van verschillende jaargangen en studierichtingen – en op elke locatie is er een ander thema. Elders is dat vis, vlees, bodem en melk; in Wageningen is het zaad. ‘Supercomplex’, zegt Visser, ‘vooral als het gaat om de eigendomsvraag.’ Is het bijvoorbeeld terecht dat Monsanto patent legt op hun innovatieve producten?

Monsanto werd al eerder uitgenodigd voor het festival, twee jaar geleden toen het over genetische modificatie ging. ‘We moeten meer moeite doen om te communiceren’, zegt Buckingham op de vraag van programmadirecteur van het festival, Janno Lanjouw, waarom ze nu wel zijn gekomen. Het bedrijf heeft een stevig imagoprobleem.

Dat manifesteert zich ook op deze avond in de reacties van het publiek. Ruim 300 mensen, zeker 95 procent studenten, bekeken voorafgaand aan het debat samen de documentaire ‘Seeds of Time’. De film volgt Cary Fowler die zich inzette voor een zadenbank om uitstervende soorten te behouden. Fowler legt overtuigend uit hoe waardevol die zaden zijn met het oog op bedreigingen zoals klimaatverandering.

Het gaat in het debat aanvankelijk vooral over de vraag hoe natuurlijk landbouw is. ‘Je moet natuur niet tegenwerken, maar meewerken’, zegt Miriam van Bree van Bionext. Veel vragen gaan naar Buckingham in de veronderstelling dat de aanpak van Monsanto artificieel is, niet natuurlijk zoals die zou moeten zijn. Hij verdedigt zich met verve. En ook de andere panelleden erkennen dat landbouw niet echt natuurlijk is, geen activiteit waarbij je de natuur zijn gang kan laten gaan.

Als het over de patenten gaat, voert Buckingham aan dat een variëteit die Monsanto ontwikkelt, vergelijkbaar is met een uitvinding. De ontwikkeling kost geld en moet daarom beschermd worden. Niels Louwaars, directeur van Plantum, de Nederlandse branchevereniging van bedrijven in het plantaardig uitgangsmateriaal, zegt echter: ‘We willen het patentsysteem veranderen.’ Hij legt uit dat na lang overleg met zaadproducenten Plant breeding rights zijn ontwikkeld. Die beschermen de zaadontwikkelaar zonder dat andere bedrijven belemmerd worden om de nieuwe zaden te gebruiken voor verdere veredeling. Over patentering van plantengenen zegt Mertens geëmotioneerd: ‘We zien dat systeem als een nieuw type van kolonialisme.’

Het is dan bijna 11 uur en het festival moet Orion verlaten. Er zitten dan nog steeds dik 200 mensen in de zaal. De afsluitende woorden van Poetry Pusher Justin Samgar gaan over de toekomst. Samenvattend: ‘to own or not to own seems to be the seed of the question.’

Lees ook

Leave a Reply


Je moet inloggen om een comment te plaatsen.