Wetenschap

Emotie van varken is besmettelijk

Varkens zijn in staat emoties op elkaar over te dragen. Dat blijkt uit proeven die gedragsbiologe Inonge Reimert heeft uitgevoerd.
Roelof Kleis

(Foto’s: Shutterstock)Blije varkens gedragen zich anders dan varkens die bang of gestrest zijn. Dat kun je bijvoorbeeld zien aan de stand van de oren, hun activiteit in de groep en de interacties die ze met andere varkens aan gaan. Varkens hebben emoties. Maar kunnen varkens die emoties ook op elkaar overbrengen? Oftewel, maakt een blij varken de andere varkens in de stal ookblijer?

Chocoladerozijntjes

Ja, blijkt uit proeven die Inonge Reimert deed. Zij haalde varkens uit de groep en stelde ze bloot aan positieve of negatieve prikkels. De varkens werden vervolgens teruggeplaatst in de groep. Met camera’s werden de gedragingen van de groep vijf minuten lang gevolgd en nauwkeurig vastgelegd. De positieve prikkel bestond uit vertroetelen. De varkens werden in een hok met een dikke laag stro en turf geplaatst, waar een aantal chocoladerozijntjes in verborgen zaten..

‘De beloning met rozijntjes wordt vaak gebruikt in dit soort onderzoek’, licht Reimert toe. ‘Appels schijnen het ook goed te doen, maar dat wist ik nog niet toen ik deze proef deed.’ De negatieve behandeling bestond uit verschillende onderdelen. Reimert: ‘Varkens isoleren bijvoorbeeld. Of korte tijd immobiliseren met een soort strop, een ballon doorprikken of een stofzuiger laten blazen. Elke keer gebruikten we iets anders, om gewenning te voorkomen.’

Besmetting

De resultaten zijn opmerkelijk. Niet alleen de behandelde varkens vertonen terug in de stal somber of blij gedrag, maar ook de stalgenoten. Ze worden op de een of andere manier beinvloed door de behandelde varkens. De emotie wordt overgedragen, concludeert Reimert. Gedragsbiologen noemen dat ‘emotional contagion’, besmetting met emoties. Zij is de eerste die dit bij varkens heeft aangetoond.

Volgens Reimert gaat het hier niet om leergedrag of een vorm van mimicry. De proefopzet en de bestudeerde gedragingen maken het aannemelijk dat het hier om overdracht van emoties gaat. ‘Maar je kunt het natuurlijk nooit helemaal zeker weten, want je kunt het de dieren niet vragen.’ Hoe lang de ‘besmetting’ duurt is niet duidelijk. Ook weet Reimert niet wat het precieze mechanisme is dat zorgt voor de overdracht.

Om positieve emoties over te dragen, zou je bijvoorbeeld met een soort stimulusvarken kunnen werken

Inonge Reimert

Reimert herhaalde de proef achttien opeenvolgende dagen. Opmerkelijk genoeg trad bij de behandelde varkens een soort van leereffect op. Zij vertoonden na verloop van tijd nauwelijks nog emotioneel gedrag bij terugkomst in de groep. Bij de stalgenoten bleef het effect daarentegen wel overeind. Reimert denkt dat er nog andere gedragingen zijn die voor de overdracht verantwoordelijk zijn. ‘Wij hebben bijvoorbeeld niet naar geluiden gekeken. Het kan zijn dat door knorretjes of gilletjes informatie is doorgegeven.’

Welzijn

Het onderzoek van Reimert kan gevolgen hebben voor het welzijn van varkens in de stal. ‘Om positieve emoties over te dragen, zou je bijvoorbeeld met een soort stimulusvarken kunnen werken.’ Aan de andere kant zijn negatieve emoties juist te voorkomen. ‘Nu is het zo dat medische behandelingen vaak in de stal plaats vinden. Dat zou je dus beter in een aparte ruimte kunnen doen. Onderzoekers moeten bovendien rekening houden met deze effecten die hun experiment kunnen beïnvloeden.’

Leave a Reply


Je moet inloggen om een comment te plaatsen.