Wetenschap - 18 augustus 2011
Eerst honger, dan geld
Ondanks de famine early warning systems en eerdere waarschuwingen brak er hongersnood uit in de Hoorn van Afrika. Wat ging er mis? Het extra budget voor noodhulp van de donoren kwam te laat los, zegt Thea Hilhorst, hoogleraar Rampenstudies.

In Somaliƫ lag de noodhulp bovendien stil door een combinatie van politieke factoren. Het gedeelte dat gecontroleerd wordt door de strijdgroepen van Al-Shabaab, was afgesloten voor hulporganisaties. De Verenigde Staten, de belangrijkste donor van voedselhulp, zien Al-Shabaab als terroristische organisatie en stelden hulp aan Al-Shabaab strafbaar. Hulporganisaties die 'belasting' betaalden aan Al-Shabaab om voedsel ter plekke te krijgen, liepen het risico berecht te worden. Die keken dus wel uit. Twee weken geleden hebben de VS die wet buiten werking gesteld om noodhulp mogelijk te maken.
Er is structureel behoefte aan voedselhulp in de Hoorn van Afrika. Ethiopiƫ krijgt elk jaar hulp van het wereldvoedselprogramma om 5 miljoen mensen te voeden. Zonder die structurele steun zouden er 10 tot 15 miljoen mensen aan de noodhulp zitten. De regering heeft een ontwikkelingsprogramma opgezet om ervoor te zorgen dat de inwoners dat voedsel zelf kunnen verbouwen of kopen.
Wij onderzoeken dat programma. Het is niet gemakkelijk, vanwege de arme bodem, de overbevolking, de klimaatverandering en slecht functionerende markten. De ambitie van het programma, dat mensen op eigen benen kunnen staan, is prachtig, maar de praktijk is weerbarstig. Je vervangt noodhulp niet zo even door structurele ontwikkeling.'