Wetenschap - 1 januari 1970

Een beetje vis zwemt aartslui

,,De biomechanica is een klein wereldje’’, zegt dr Ulrike Müller van de leerstoelgroep Experimentele Dierkunde. ,,Ik ken James Liao persoonlijk. Ons onderzoek overlapt elkaar. Toen hij in Science kwam te staan met een stuk over de manier waarop vissen zwemmen, heeft de redactie me gevraagd daar een beschouwing over te schrijven.’’

Dat heeft ze geweten. Science bombardeerde het onderzoek van de aan Harvard verbonden Liao tot omslagartikel, waardoor wetenschappelijke tijdschriften en internetsites over het onderzoek berichtten en de Amerikaanse publieke omroep haar interviewde. ,,James heeft beschreven hoe vissen in water gebruik maken van wervelingen om te zwemmen. Als vissen zwemmen, beweegt hun lichaam als een vlag. De wervelingen in het water rondom zwemmende vissen ontstaan door die beweging, dachten we vroeger. Liao ontdekte echter dat het ook andersom is.’’
Zoals een surfer voortglijdt op golven, zo gebruikt een vis de wervelingen om vooruit te komen. De vlaggende beweging die vissen maken is voor een belangrijk deel passief, ontdekte Liao, en zijn niet alleen het gevolg, maar ook de oorzaak van de wervelingen in het water. Door hun vlaggende beweging kronkelen vissen zich als het ware om de wervelingen heen, zodat ze zoveel mogelijk gebruikmaken van de energie van de werveling en zelf zo min mogelijk energie hoeven te verbruiken. Dat gebeurt vooral als vissen in een school zwemmen, en de dieren voor hen wervelingen in het water veroorzaken.
Liao’s ontdekking werpt nieuw licht op de reden waarom vogels in troepen vliegen. Doorgronden van de biomechanica van vissen leidt daarnaast op termijn misschien tot een nieuw onderwatervoertuigen. |
W.K.

Re:ageer