illustratie Yvonne Kroese
In onderzoek dat Tim Stevens van Education and Learning Sciences deed onder docenten, geven docenten aan dat de betrokkenheid en motivatie van studenten online ietsje lager ligt dan bij campusonderwijs. Desondanks leert navraag bij Education & Student Affairs dat er qua studieresultaten en slagingspercentage per vak nauwelijks verschillen zijn met pre-corona. Er lijkt dus niet meer studievertraging te zijn dan normaal.Stevens’ onderzoek behandelt ook de vak-evaluaties, waarin studenten feedback geven op het vak dat ze hebben gevolgd. Studenten waren in deze vijfde periode gemiddeld net zo tevreden over hun vakken als vorig jaar in dezelfde periode (3.8 op de schaal van 5 dit jaar tegenover 3.7 vorig jaar). Een vergelijking tussen deze twee jaren is echter lastig, omdat elke student een vak maar één keer evalueert en daarin de specifieke context van dat jaar meeneemt. Onduidelijkheid en stressEen recente enquête die het welzijn van de Wageningse studentenpopulatie onder de loep neemt (1484 respondenten, ruim 11 procent van de Wageningse studentenpopulatie), biedt meer inzichten in de studie-ervaring van WUR-studenten. Die cijfers zijn minder rooskleurig: 33,8 procent geeft aan dat de onderwijskwaliteit is gedaald door de overstap naar online onderwijs; 39 procent maakt zich zorgen over het niet succesvol afronden van dit studiejaar vanwege de coronacrisis; 62,8 procent geeft aan minder goed te weten wat er van hen werd verwacht in de vakken die ze volgden. De cijfers zijn gebaseerd op periode vijf, toen in zeer korte tijd de overstap naar volledig online onderwijs gerealiseerd moest worden. Health & Society–docent en -onderzoeker Sabina Super voerde de enquête uit. ‘De resultaten laten zien dat een groep studenten worstelt met de situatie’, aldus Super. Dat is ook niet gek. ‘Er was onduidelijkheid bij docenten: wat betekenen de maatregelen voor excursies en practica? Als docenten het niet weten, kunnen studenten het natuurlijk ook niet weten.’De coronamaatregelen van de universiteit en de communicatie daarover worden gewaardeerd, zo blijkt: 79.1 procent zegt voldoende geïnformeerd te zijn over de geïmplementeerde veranderingen wegens corona en 74.6 procent is blij met de beschermende maatregelen. Ook docenten deden het goed: ze creëerden bijvoorbeeld een veilige leeromgeving om vragen te stellen, aldus 71 procent van de studenten. Desondanks ervaarde ruim 50 procent aanzienlijke stress als gevolg van de overstap in onderwijsmethodes.
Een groep studenten worstelt met de situatie
Gemengde gevoelens
Deelnemers aan de enquête moesten aangeven hoe vaak ze bepaalde emoties ervaarden. Dat deden ze op een schaal van 1 (bijna nooit) tot 4 (bijna altijd). ‘Gelukkig’ was de meest ervaren emotie (2,55), op de voet gevolgd door ‘gezelschap missen’ (2,53) en ‘kon niet op gang komen’ (2,46). Ook ‘genoten van het leven’ (2,44) scoorde hoog, net als ‘gefrustreerd’.‘Al met al komt het beeld naar voren dat Wageningse studenten soms gefrustreerd zijn met de situatie, de onzekerheid en de stress’, legt Super uit. ‘Aan de andere kant lijken studenten te realiseren hoe goed wij het in Nederland hebben en ervaren ze regelmatig geluksmomenten. Die gevoelens hoeven elkaar niet uit te sluiten.’
Practica op afstand
Ook in een peiling op Resource’s social media-kanalen kwamen‘gezelschap missen’ en ‘kon niet op gang komen’ regelmatig langs als negatieve gevolgen van online onderwijs. ‘Het is lastig om gemotiveerd te blijven zonder alle sociale interacties op de campus’, schrijft masterstudent Sustainable Food Production Monica van Leeuwen. ‘Ik mis de sociale interactie met leraren en studiegenoten en ik had zin in de excursies’, aldus masterstudent Biology Emma Labohm. Ook andere studenten geven aan veldwerk en practica te missen. In sommige gevallen kunnen er met een beetje creativiteit ook thuis practica en experimenten plaatsvinden. Zo bootste student Plantenwetenschappen Daphne Ruiter een Waddenzee-experiment na met de wijnkoeler van haar ouders en wat algen die ze op het internet had besteld. Maar ook Ruiter zegt het experiment graag later ‘in betere omstandigheden te herhalen’ en dat ‘alle studenten teleurgesteld waren dat het veldwerk niet doorging.’
Verlangen naar de campus
Een aantal studenten kan ook voordelen van thuisonderwijs noemen. Bachelorstudent Animal Sciences Annebelle Jonker: ‘Je kunt van tevoren opgenomen colleges pauzeren om aantekeningen te maken.’ Masterstudent Plant Sciences Aarzoo Kohra: ‘Je leert online samenwerken, online vergader-apps gebruiken en ik kan nu een stuk sneller typen.’ Toch keert Kohra het liefst zo snel mogelijk terug naar de campus. ‘De docenten doen geweldig werk en online onderwijs was de enige optie. Maar het beste onderwijs is gewoon offline. Er zijn zo veel dingen die je offline wél kan doen, die online niet kunnen. Ik kan niet wachten om weer terug op de campus te zijn.’ Super: ‘Studenten zijn lovend over de docenten en hun bereikbaarheid. Maar studeren is méér dan lezen, colleges volgen en tentamens maken. Een groot deel draait om het sociale aspect: vrienden maken, samen zijn, sociale cohesie. Dus: vanaf september weer zo veel mogelijk studenten op de campus, binnen de richtlijnen van het RIVM.’
De docenten doen geweldig werk. Maar het beste onderwijs is gewoon offline
Op de coronapersconferentie van woensdag 24 juni kwam er goed nieuws voor alle docenten en studenten die naar de campus verlangen: vanaf september mogen studenten weer in de spits reizen. Dat betekent dat er ook vóór 11.00 en na 15.00 uur onderwijs mag worden gegeven op de anderhalve-meter-campus.