Wetenschap - 1 januari 1970
Dokter moet assertiever worden
‘Ik kan zeggen wat ik wil, maar mijn patiënten luisteren toch niet’, zegt dr. Maria Koelen van de leerstoelgroep Communicatie- en Innovatiestudies. ‘Dat is de instelling van veel huisartsen, hebben we in onderzoeken van onze leerstoelgroep gemerkt. Het wordt tijd dat er iets gebeurt om die artsen meer geloof in zichzelf te geven.’
Het begrip empowerment is in de jaren zeventig bedacht door ontwikkelingswerkers die in de getto’s werkten aan alfabetiseringsprogramma’s. In de jaren tachtig kwam het begrip in zwang bij gezondheidsvoorlichters, die consumenten wilden leren hoe ze gezond kunnen leven. En nu denkt Koelen dat het tijd is om ook artsen te empoweren.
‘Empowerment heeft verschillende dimensies’, zegt Koelen. ‘Je moet mensen bijvoorbeeld middelen aanreiken waarvan ze kunnen verwachten dat die werken, en je moet ze leren hoe ze die hulpmiddelen moeten aanwenden. In de theorie heten die resources en abilities. Voor onze doelgroep is self-perceived efficacy of ingeschatte activiteit een belangrijke dimensie. Als artsen zijn geconfronteerd met een stroom ongemotiveerde cliënten, gaan ze denken dat het geen zin heeft voedingsadviezen te geven. Dan vermindert die ingeschatte effectiviteit. Artsen stoppen er dan maar mee nog adviezen te geven. Dan is er sprake van aangeleerde hulpeloosheid.’
Hulpverleners, voorlichters en ontwikkelingswerkers hebben programma’s ontwikkeld waarmee je aangeleerde hulpeloosheid kunt bestrijden. Het zou de moeite lonen om eens te kijken of er ook zulke programma’s voor artsen kunnen komen, denkt Koelen. ‘Artsen zijn per slot van rekening ook mensen.’ / WK