foto’s © Bram Belloni Zoals blijkt uit je studieverleden, ben je een echte Wageningen-‘veteraan’. Je hebt hier al je diploma’s behaald.
‘Ja, het grootste deel van mijn academische carrière heeft zich hier afgespeeld. Nu ben ik net herbenoemd tot voorzitter, maar tussendoor ben ik lange tijd weggeweest. Door mijn tijd bij WUR én mijn tijd buiten Wageningen heb ik een beter overzicht gekregen over de breedte en de inhoud van het werkveld van WUR. Dat maakt het makkelijker voor mij om goed gefundeerde beslissingen te nemen en om met het personeel, de docenten en de studenten op deze universiteit te praten.’
Op wat voor manier is studeren aan WUR nu anders dan toen jij hier studeerde?
‘Vroeger was er meer vrijheid. De universiteit was een stuk kleiner en minder gereguleerd dan tegenwoordig. Daarnaast lagen in mijn studietijd de gebouwen van de universiteit verspreid rond het stadscentrum. We moesten flinke afstanden fietsen van het ene naar het andere gebouw. Nu is alles op de campus geconcentreerd. Een voordeel daarvan is dat het makkelijk is om mensen met verschillende achtergronden te ontmoeten. Je kunt bij de onderzoeksinstituten, startups of zelfs Friesland Campina praten met scheikundigen, ondernemers, studenten uit andere vakgebieden – met wie dan ook. Hier kun je zien hoe kennis en ideeën direct worden omgezet in concrete dingen. De campus vormt echt een ecosysteem voor innovatie.
Het fundamentele voordeel van deze universiteit is dat je zo veel verschillende vakken kunt kiezen. Dat is niet veel veranderd in de loop der tijd. Toen ik studeerde, volgde ik elk vak waarin ik geïnteresseerd was. Daarnaast heeft Wageningen altijd een internationale dimensie gehad, en ook dat is erg belangrijk. Multiculturalisme is als een raam naar een andere wereld en helpt ons begrijpen hoe andere mensen denken en leven. Dat is een levenslange investering, denk ik.
En vanaf het begin af zijn de mensen die bij WUR werken of studeren zeer gedreven om een verschil te maken in de wereld. Ze zijn hier niet omdat ze eigenlijk niet weten wat ze willen. Ik heb lesgegeven op verschillende universiteiten en dat verschil is duidelijk te merken.’
Vraag jezelf af: wie wil ik worden?
Wat is jouw advies aan nieuwe studenten om zoveel mogelijk uit hun tijd hier te halen?
‘Het belangrijkste is om jezelf af te vragen: wie wil ik worden? Het is natuurlijk moeilijk om deze vraag te beantwoorden op de eerste dag van je studie. Het is daarom een goed idee om een dagboek bij te houden, en niet alleen over je liefdesleven. Welke vakken en onderwerpen lijken je interessant, welke boeken wil je lezen, welke mensen wil je ontmoeten? Kijk hoe dit zich ontwikkelt in de loop van de tijd, dat zet een proces van bewustwording op gang. Door het op te schrijven, kun je jezelf steeds beter definiëren.
In mijn studententijd woonde ik met tien meisjes boven een bakker in de Hoogstraat. We hadden niet veel: slechts één keuken, één wc en één douche voor ons tienen en het was er erg koud in de winter. Maar wat we wel hadden was een boekenclub. We lazen dingen die ver buiten de grenzen van onze studierichtingen lagen. En dat is een ander advies: kom uit je comfortzone. In ons huis hadden we meisjes met verschillende leeftijden en ik raad studenten aan om niet alleen met mensen uit hun eigen studiejaar om te gaan. Studenten zouden bovendien dingen buiten hun studie moeten doen.
Ten slotte: doe dingen die niet voor de hand liggen. Probeer geen bevestiging te zoeken van dingen die je al weet. Lees boeken over landen die je niet kent, ontmoet mensen met een andere achtergrond. Dat dwingt je om je horizon te verbreden. Toen ik student was, bijvoorbeeld, was mijn zicht al niet zo goed. Toch ging ik toch mee met studenten van de ornithologische vereniging om vogels te observeren. Ik had geen idee, ik zag ze niet. Maar het was leuk om met mensen om te gaan die zo’n totaal andere kijk hadden dan ik. Het is zo mooi om iets te leren over de passie van anderen.’
Discipline heeft een negatieve bijklank, maar kan heel positief zijn
Nu een iets praktischere vraag. Heb je misschien enkele slimme trucs om efficiënter te studeren?
‘Ik kan iedereen aanraden om twee vaardigheden te ontwikkelen. De eerste is om een gevoel te krijgen voor berekenen en kwantificeren. Veel werk dat we hier doen heeft een kwantitatief aspect. Een gevoel voor orde van grootte – ik hoor nog steeds mensen miljoenen en miljarden door elkaar halen – is essentieel, evenals kunnen beoordelen of iets wat in een artikel staat, klopt. Wees niet bang voor feiten en cijfers, het zijn goede gereedschappen. Leren om kritisch naar statistieken te kijken is onmisbaar.
De andere vaardigheid, en misschien de moeilijkste, is om discipline te ontwikkelen zonder een workaholic te worden. Stel prioriteiten en wees eerlijk tegenover jezelf. Als je iets binnen drie weken af wilt hebben, moet je een plan maken, eraan werken en het niet tot het laatste moment uitstellen. Wanneer je dat wel doet, creëer je onnodige stress, gaat de kwaliteit van je werk achteruit en raak je gefrustreerd. Discipline heeft een negatieve bijklank, maar kan heel positief zijn als je er goed mee omgaat.’
Louise Fresco: ‘Studenten zijn heel open-minded en hebben zeer inspirende meningen en ideeën
Wat zou je zelf kunnen leren van de studenten van tegenwoordig?
‘Ik leer elke dag iets anders van de huidige studenten. Los van hun kennis van IT – dat verschil is overduidelijk – dragen ze hun gedrevenheid op hun eigen manier over. Jonge mensen en studenten zijn heel open-minded en hebben zeer inspirerende meningen en ideeën. Over het algemeen komt verzet tegen innovatieve toepassingen van de oudere generaties en niet van de jongste generatie. De bereidheid van studenten om nieuwe dingen uit te proberen, doet me veel plezier.’
Hoe belangrijk vind je het dat studenten het reguliere academische pad volgen? Wat adviseer je studenten die nog niet weten of ze een PhD willen doen?
‘Doe dat wat niet voor de hand ligt! Ik krijg vaak cv’s te zien en dan kijk ik zorgvuldig naar de gaten. Veel mensen nemen een tussenjaar om te reizen. Dat kan positief uitpakken als je duidelijke doelen stelt. Ik geloof dat enkele jaren werken na je master je persoonlijkheid kan verrijken. Zelf heb ik eerst een aantal jaar gewerkt voordat ik met mijn PhD begon en daar ben ik blij om. Ik deed daardoor meer ervaring op en kreeg een realistischer beeld van mijn vakgebied. Maar het hangt allemaal af van je eigen interesses en van wie je wilt worden. Uiteindelijk moet je zelf je pad uitstippelen.’
Onlangs heeft de universiteit extra budget uitgetrokken voor de bestrijding van stress. Blijkbaar kampen veel studenten met stress. Hoe kunnen studenten er beter mee omgaan en een goede balans vinden tussen hun studie en privéleven?
‘Simpel gezegd: social media zoals Facebook vergen te veel tijd en veroorzaken hoge druk en stress. Meestal ligt de oorzaak van stress bij jezelf en is het een gevolg van geen prioriteiten stellen en een gebrek aan planning. Tegenwoordig willen veel mensen ook te veel presteren. Studenten hebben een meer ontspannen houding nodig tegenover hun verantwoordelijkheden, en een balans tussen hun studie en privéleven. We moeten altijd voor ogen houden wie we over het geheel genomen willen worden.
Ik kan het heel druk hebben en moet geregeld speeches voorbereiden, maar ervaar niet vaak stress. Ik kan kort slapen en toch productief zijn. Soms voel ik me ook weleens moe. Maar dan realiseer ik me dat ik één van de leukste banen ter wereld heb. We zijn bevoorrecht om in een land te leven waarin we zo veel rechten en kansen genieten. We moeten dankbaar zijn voor de dingen die we meestal als vanzelfsprekend beschouwen.’
En tot slot: wat doe je in je vrije tijd, wanneer je even geen vergaderingen hoeft voor te zitten of hoeft te spreken op conferenties? Wat zijn je hobby’s?
‘Ik heb vele hobby’s! Hobby’s definiëren ons ook en daarom zijn ze heel belangrijk. Ik geniet van muziek, naar de film gaan en koken. Boeken vormen een groot deel van mijn leven. Ik vind het heerlijk om te wandelen, vooral met mooi weer. En ik heb veel vrienden met wie ik deze dingen kan delen. Veel van mijn vrienden zijn kunstenaars of schrijvers. Ik vind het boeiend om contact te hebben met mensen die heel andere interesses hebben.’