<foto: de methaanproductie van de koeien werd gemeten in een respiratiekamer>
Koeien produceren methaan tijdens de vertering van voer in de pens. Tijdens de omzetting van voer naar voedingsstoffen in de pens van de koe ontstaat waterstof. Teveel waterstof belemmert een goede vertering en daarom zetten micro-organismen waterstof om in methaan. Dat gas ademt de koe vervolgens uit.
Omwille van het klimaatbeleid wil de overheid de methaanproductie van melkvee verlagen. In het meerjarig onderzoeksprogramma Emissiearm Veevoer, gefinancierd door enkele productschappen en het ministerie van EZ, zijn verschillende maatregelen onderzocht om de methaanemissie te verminderen. Promovendus Geronda Klop onderzocht het bijvoeren van additieven die de emissie verlagen, zonder dat ongewenste bijeffecten optreden.
Voeropname
Makkelijke oplossingen zijn er nog niet, stelt Klop. Uit eerder onderzoek bleek dat sommige voeradditieven de methaanproductie in de koe verlagen, maar ook zorgen voor een lagere voeropname en melkgift. Een ander probleem is dat sommige voeradditieven slechts een tijdelijk effect hebben, omdat de bacteriën in de pens zich aanpassen.
Die problemen wist Klop niet op te lossen tijdens haar promotieonderzoek. Eerst ging ze na of het voeren van een combinatie van twee additieven leidt tot een even groot effect als wanneer de effecten van de afzonderlijke additieven bij elkaar opgeteld worden. Op die manier zou je de dosering van de additieven en het risico op bijeffecten kunnen verlagen.
Nitraat
Tijdens een test met nitraat en het omega-3 vetzuur DHA bleek dat de som van de losse effecten wel gelijk was aan het effect van de combinatie, maar helaas zorgde DHA niet voor een lagere methaanproductie. Nitraat zorgde wel voor minder broeikasgas, maar Klop stelde ook vast dat nitraat de vezelafbraak in de pens belemmerde, waardoor de voeropname afnam.
Om-en-om
In een tweede experiment trachtte ze het tijdelijk effect van de voeradditieven te omzeilen, door twee additieven afwisselend toe te dienen. Ze vergeleek het continu voeren van een additief met essentiële oliën gedurende tien weken met het afwisselend (om de week) voeren van dat additief met het vetzuur laurinezuur. Die om-en-om strategie verlaagde de methaanemissie op korte termijn, maar een blijvende verlaging in methaanemissie is twijfelachtig. Wellicht levert een andere combinatie van additieven betere resultaten op, zegt Klop.
Geronda Klop promoveert op 5 oktober bij Wouter Hendriks, hoogleraar Animal Nutrition.