Wetenschap - 30 mei 2013

Criteria voor visserijbeperking schieten tekort

tekst:: Marion de Boo

Onderzoek

Model toont aan dat leeftijdsopbouw geen werkbaar criterium is.
Vissers kunnen leeftijdsopbouw populatie nauwelijks sturen.

Commerciële vispopulaties moeten voortaan een gezonde leeftijdsopbouw hebben en een goede grootteverdeling. Met die maatregelen hoopt de Europese Unie iets te kunnen doen aan de snel teruglopende visbestanden in de Europese wateren. De nieuwe Europese kaderrichtlijn verplicht elke lidstaat daarom om een strategie uit te werken die gericht is op behoud, herstel en bescherming van het zeemilieu.
Maar voldoen de criteria wel aan die beoogde doelstelling? Wageningse visbiologen gingen het na en kwamen tot de conclusie dat leeftijdsopbouw geen goed criterium is voor een gezond visbestand. Bovendien kunnen vissers de leeftijdsopbouw niet of nauwelijks sturen. Dat schrijven Thomas Brunel en GerJan Piet van IMARES in het ICES Journal of Marine Science.
Model
De onderzoekers simuleerden de populatiedynamica van Noordzeekabeljauw, schol en haring met een model dat ze honderd jaar lieten draaien. Ze vergeleken vijf theoretische selectiepatronen waarbij jonge of juist oudere vissen werden ontzien. Het model liet zien dat de leeftijdsopbouw van de vispopulaties nauwelijks effect had op de twee belangrijkste criteria voor een gezond visbestand, namelijk een hoge weerstand tegen verandering en snel herstel na bevissing.
Het selectiepatroon had wél een groot effect. De onderzoekers lieten verschillende scenario's draaien waarbij de vangst zich vooral richtte op kleine, jonge vissen, of juist de grotere oudere vissen, en variaties daartussen. Na honderd jaar bleek de visserijopbrengst in de diverse scenario's flink te verschillen. Als de grote vissen werden ontzien, was de visopbrengst ongeveer een derde van de visopbrengst uit het scenario waarbij juist de jonge vissen werden gespaard. Voordeel was wel dat zich veel minder jaarlijkse schommelingen in de visbestanden voordeden.
De onderzoekers concluderen dat een beleidsdoelstelling gericht op een 'gezonde' leeftijdsopbouw zonder duidelijke criteria voor gezondheid geen goede basis is voor het visserijbeleid. Ook de uitvoering is lastig. Vissers kunnen zorgen dat ze geen jonge vissen vangen door een net met grotere mazen te gebruiken, maar het selectief ontzien van de oudere grote vissen is veel lastiger. De bevindingen werden vorige maand ingebracht op een wetenschappelijke bijeenkomst van de Europese Commissie in Brussel.