Wetenschap - 1 januari 1970

Copulatiedoorntjes nematode uitvergroot

,,De meest bijzondere foto vind ik die van een nematode met copulatiedoorntjes op de buik'', zegt Adriaan van Aelst van het laboratorium voor Plantencelbiologie. Hij doelt op een unieke collectie foto's die hij heeft opgebouwd samen met Gerrit Karssen van de Plantenziektekundige dienst. De foto's worden vanaf 15 januari tentoongesteld in de centrale hal van het ministerie van LNV in Den Haag.

De copulatiedoorntjes zijn 140.000 maal uitvergroot, en wel met een scanning elektronenmicroscoop. Van Aelst: ,,Deze copulatiedoorntjes zijn nooit eerder gevonden. De gefotografeerde nematode gebruikt de doorntjes om zich vast te hechten aan een andere. De copulatie gaat waarschijnlijk niet op zicht, maar op de tast.'' De scanning elektronenmicroscoop die de onderzoekers gebruiken, kan details laten zien van 2 nanometer. Van Aelst en Karssen zijn de eerste onderzoekers in Nederland die zo'n elektronenmicroscoop in gebruik hebben genomen.
Van Aelst is enthousiast over de techniek. ,,We hebben heel veel verschillende nematoden gevonden. En door sterk in te zoomen hebben we unieke huidstructuren ontdekt.'' Hij vindt de afbeeldingen wetenschappelijk maar ook zeker esthetisch interessant. Daarom heeft hij het initiatief genomen de foto's tentoon te stellen in Den Haag. ,,We laten hier fraaie opnamen zien, en tegelijkertijd geven we er korte info bij voor de leek.'' Onder de 26 foto's in A1 formaat zitten ook twee stereofoto's van de kop van een parasiet. ,,Zo'n parasiet ziet er vrij afschrikwekkend uit'', aldus Van Aelst. Belangstellenden kunnen de parasiet in 3D zien met behulp van een speciaal brilletje. | H.B.