illustratie Henk van Ruitenbeek
Rik Leemans
Hoogleraar Milieusysteemanalyse, betrokken bij één massive online open course (MOOC)
‘Controverses moet je niet vermijden en je hoeft ook echt niet elke kleur te benoemen. Ik zal in mijn college bijvoorbeeld geen klimaatsceptici aan het woord laten, behalve wanneer het is om te laten zien hoe zaken geframed worden. Een college moet gaan over de feiten, ook wanneer mensen daarover kunnen vallen. De inhoud van een MOOC moet vergelijkbaar zijn met die van een gewoon college. De deelnemers moeten immers dezelfde kennis en skills krijgen. Daarvoor moet een college wetenschappelijk in balans zijn. Je moet de stof goed laten zien en de methode kritisch bekijken. De vorm van offline en online colleges kan wel verschillen. In de zaal kun je aan de gezichten aflezen of het kwartje valt. Bij MOOC’s heb je dat niet en dus moet je het college anders vormgeven.’
Robert SchuwerLector Open Educational Resources en MOOC-deskundige, Fontys Hogescholen
‘Ook in een online college mogen controverses zitten, maar het moet natuurlijk wel goed onderbouwd zijn. Als dat niet zo is, dan bevat het college een ontwerpfout. Dat is online echt niet anders dan offline. Dat de toehoorders in een MOOC niet direct kunnen reageren en er daarom meer kleur in het online college moet zitten, vind ik geen argument. Ook bij een gewoon college kan het zo zijn dat de zaal niet reageert. Daar moet je als docent dan ook wat mee. Trouwens, in een MOOC kun je studenten wel degelijk laten reageren, bijvoorbeeld door een forum in te richten, je studenten een essay te laten schrijven of een webinar te houden. Het MOOC-systeem dat WUR gebruikt – EdX – biedt zulke mogelijkheden. Het openbare karakter van MOOC’s maakt wat mij betreft ook geen verschil. Studenten maken wellicht zelf al opnames van colleges, die kunnen net zo goed in de openbaarheid komen. Wil je dat dan ook verbieden? Het hangt er natuurlijk wel af van wat je wil bereiken. Als je een MOOC ziet als marketinginstrument, dan kan het misschien wel handig zijn om controverses te vermijden. Maar ik denk niet dat je bij voorbaat controverses moet willen vermijden als universiteit.’
Ulrike WildProgrammadirecteur Online & Open Learning
‘De zaak-Van der Valk heeft heel veel onrust en gedoe gegeven. Ik heb geen behoefte om er uitgebreid op in te gaan. In het algemeen zijn onze MOOC’s in ieder opzicht heel goed opgezet. MOOC’s staan – zoals de naam al zegt – open voor een wereldwijd publiek. Maar er is geen directe interactie zoals in de collegezaal en daar moet je je bewust van zijn. In de kroeg zeg je dingen waarschijnlijk ook net wat anders dan op Facebook. Hoe je controversiële onderwerpen in een MOOC onder de aandacht moet brengen, kan ik niet een-twee-drie vertellen. Wij hebben MOOC’s over allerlei thema’s en er zijn talloze manieren waarop je een onderwerp aan kunt vliegen, ook een controversieel onderwerp. Ik denk wel dat het belangrijk is om vooraf na te denken welke items controversieel kunnen zijn. Dan kun je daar ook beter op inspelen.’
Marrit van den Berg
Universitair hoofddocent Ontwikkelingseconomie
‘Een MOOC moet heel kernachtig zijn, want je hebt maar een paar minuten voor een college. MOOC’s zijn daardoor eerder minder genuanceerd dan genuanceerder. Het is als docent de kunst om in zo’n videocollege toch nog alle aspecten te belichten. Ik heb tot nu toe maar één keer aan een MOOC meegewerkt, dus veel ervaring heb ik daar nog niet mee. Zelf heb ik nooit gehad dat mijn college controverse veroorzaakte, maar ik geef ook vooral les in methoden en technieken. Er zijn wel heftige discussies in mijn vakgebied. Bijvoorbeeld of – met het oog op voedselzekerheid – de landbouw in Afrika grootschaliger moet worden of niet. Om de discussie daarover te stimuleren, maak ik daarin wel eens een fors statement, maar vervolgens probeer ik er dan weer voor te zorgen dat de verschillende standpunten wel aan bod komen. Daarbij helpt het dat ik op dit vlak zelf niet zo’n sterke mening heb. Ik kan daardoor gemakkelijker boven de partijen staan.’
Simon VinkWUR-woordvoerder, gaf de reactie namens WUR
‘De discussie draaide voornamelijk om een aantal feitelijkheden en minder om het gekleurd neerzetten van de casus. De MOOC’s van WUR mogen zeker controversieel zijn, maar de lading en nuances moeten ook goed weergegeven worden. In een gewoon college kun je zaken chargeren om zo reactie uit te lokken, vervolgens kun je daar als docent weer op inspelen. In een MOOC heb je die directe interactie met de student niet, dus kun je dat middel niet op dezelfde manier gebruiken. Daar tegenover staan weer andere voordelen. Een online college is gewoon een andere vorm. Net zoals je een stripverhaal anders is dan een gewoon boek. Een online college moet dus niet per se meer nuance en kleur bevatten, maar je moet het wel anders invullen.’
Judith GroenTweedejaars Voeding en Gezondheid, volgde tot nu toe één MOOC
‘In het eerste jaar heb ik twee vakken met daarin een MOOC gevolgd, altijd in combinatie met gewone lessen. MOOC’s zijn heel handig voor de droge stof, want je kunt lekker makkelijk terugkijken. Maar als je alleen maar dat soort colleges krijgt, dan sla je na een tijdje niet meer op wat er gezegd wordt. Er moeten dus niet te veel MOOC’s in één periode zitten. Controversiële onderwerpen passen beter in een gewoon college. Dan kun je het meteen met elkaar en de docent bespreken. Dat werkt veel beter.’
Lees ook:
Hoogleraar: laster in omstreden online college
Ruzie om verwijderen van omstreden online college gesust