Organisatie - 12 februari 2009

COLLECTEREN VOOR COLLECTIES

Twee maanden terug wist het Wageningse initiatief Prota, een internationaal project dat nuttige planten in Afrika inventariseert, met moeite het vege lijf te redden doordat de Gates Foundation over de brug kwam. Wageningen UR was als financier afgehaakt. Vorige week werd duidelijk dat de insectencollectie niet kan meeverhuizen met leerstoelgroep Entomologie naar Wageningen Campus, omdat er geen geld is voor huisvesting en beheer. De verzameling gaat waarschijnlijk naar Leiden, net als het Wageningse herbarium. De andere Wageningse collecties – er schijnen er zo’n zeventig te zijn – worden door meelevende vutters in stand gehouden of leiden een kwijnend bestaan.
Ik ben geen enthousiast bezoeker van collecties van dode plantjes en diertjes, maar meen wel dat ze een bijzonder hoofdstuk vormen in de rijke geschiedenis van het Wageningse onderzoek. Wat meteen hun probleem is: they are history. Ik heb echter het vermoeden dat ze in de toekomst nog van pas kunnen komen, als de olie opraakt en biodiversiteit steeds belangrijker wordt voor ons voortbestaan.
De raad van bestuur van Wageningen UR is er als de kippen bij om de onderzoeksvragen van morgen te agenderen in haar strategisch plan, maar hoe zit het met overmorgen? Dat is lastig in een marktgerichte organisatie, horen we dan, want met vermoedens sleep je geen extern geld binnen. Prota en de zeventig collecties moeten het inmiddels hebben van externe financiers: organisaties met een maatschappelijke doelstelling. Mag ik daaruit concluderen dat Wageningen UR haar maatschappelijke doelstelling heeft opgegeven?
Helemaal eerlijk is deze retorische vraag niet, want Wageningen is juist succesvol vanwege haar maatschappelijke relevantie. Ik zie dat succes echter niet terug bij leerstoelgroepen die een collectie, een project in Afrika of een stukje bieb willen voortzetten. Zij zitten klem in het financieringsmodel.
Mijn suggestie: ik wil doneren voor Wageningse collecties via de Tintelingen. Doe een welness-treatment of een stofzuigertje minder in je keuzemenu voor de eindejaarscadeaus en stop er een pakketje nematoden en bodemprofielen in. Ik koop die drie flessen wijn voortaan wel zelf, en verwacht dan dat de bestuurders ondernemend meedenken en het prijzengeld voor de collecties verdubbelen. Anders ga ik ze van onverschilligheid verdenken.