Wetenschap - 16 januari 2012

Botsende bijen en een geflipte gans

Ruim honderd hogesnelheidsfilmers vierden zondag in het Wageningse Heerenstraat theater het slot van het project Vliegkunstenaars.


op_de_kop_vliegende_gans.jpg
Een boktor die probeert weg te vliegen, maar drie keer achter elkaar tegen hetzelfde takje botst. Twee bijen die in de lucht keihard tegen elkaar knallen. Met het blote oog nauwelijks waarneembaar. Maar een hogesnelheidscamera schiet gigantisch veel beelden per seconde. De scenes zijn daardoor extreem vertraagd af te spelen. Wat in werkelijkheid in een flits plaatsvindt, zie je terug in een minutenlange spectaculaire voorstelling.
2400 filmpjes 
Het afgelopen jaar deden 460 deelnemers mee aan Vliegkunstenaars, het project waarmee Wageningen vorig jaar de Academische Jaarprijs won. Samen maakten de amateur cineasten zo'n 2400 filmpjes van vliegende schepsels. In het belang van de wetenschap. Tijdens een High Speed Film Festival in de Wageningse bioscoop werden de beste creaties getoond. Zoals die van botsende bijen.
Stuntgans 
Maar het zijn niet alleen de vliegstuntelaars die de aandacht trekken. Er is ook prachtige vliegkunst te zien. Een gans besluit plots om op de kop te gaan vliegen. Dit gedrag is nog nooit eerder high speed gefilmd. Je ziet hoe het dier zijn lichaam 180 graden draait in de vlucht, terwijl het zijn hoofd gewoon rechtop houdt. Waarom het dier deze stunt uithaalt is nog een mysterie. En wat te denken van een vlieg die een perfect gecoördineerde salto maakt. Ook een vliegende mus staat met 3500 beelden per seconde op film. De vleugels van het dier lijken bij de opwaartse vleugelslag op Luxaflex. Hierdoor hebben de vleugels minder weerstand en kan het diertje mogelijk beter manoeuvreren in de lucht.
Leerzaam 
De video's zijn niet alleen leuk om te zien, maar volgens projectleider David Lentink van Vliegkunstenaars kunnen we er veel van leren. 'Met de high speed filmpjes ontdekken we dingen die we nooit eerder hebben gezien. Stunts die we met het gewone oog niet kunnen zien en met de huidige vliegkennis niet kunnen verklaren. We leren bijvoorbeeld nieuwe dingen over vlieggedrag, vliegongelukken, vliegaandrijving en paargedrag in de lucht.'
Deelnemers kunnen nog minimaal twee jaar de hogesnelheidscamera's gratis lenen en al filmend bijdragen aan de wetenschap. De in de tekst aangehaalde filmpjes zijn hieronder te zien. Voor de overige films zie www.vliegkunstenaars.nl.  
 
Hieronder van boven naar beneden:
Klunzige boktor - Agnieszka Malinowska